Blog

powrót
Wróć
11.03.2016

Czym jest czkawka? Co jest przyczyną czkawki?

Dietetyka
--
czkawka, fizjologia, odruchy

Ł: WYSTRASZ MNIE!
M: Siedzę przed Tobą bez makijażu z cebulą na głowie i w skarpetkach naciągniętych na ledżiny. Co jeszcze mogę zrobić?
Ł: Czka-A-wkę mam! Pomóż! Kocie-E? A w sumie to czym jest czkawka-A?

Dobre pytanie.

Po co nam czkawka?

Czkawka to odruch fizjologiczny, który występuje, gdy mięśnie przepony gwałtownie kurczą się i powodują nagły wdech powietrza. To zamyka krtanię i otwiera nagłośnię, co tworzy charakterystyczny dźwięk czkawki. Często czkawka jest bezpiecznym i krótkotrwałym zjawiskiem, które zwykle samoistnie ustępuje po kilku minutach.

Z polskiego na nasze: czkawka to objaw kojarzący się przede wszystkim z charakterystycznym odgłose-Eh-m, który jest spowodowany stymulacją zakończeń nerwu błędnego, przeponowego i nerwów współczulnych unerwiających narządy klatki piersiowej, jamę brzuszną, ucho, nos i gardło lub pobudzenie ośrodka czkawki w OUN. Blablabla.

W praktyce: przepona kurczy się przy wydechu, a obniża przy wydechu. Sterują tym między innymi wspomniane nerwy. Gdy zostają podrażnione, sprawiają, że przepona pracuje nieregularnie. Struny głosowe i głośnia w tym czasie mówią stop. Zamykają się, by odciąć dalszy dopływ powietrza. Wdychanie powietrza jest na moment zatrzymanie i czkawka gotowa.

Domowe sposoby na czkawkę?

Czkawka to irytujące zjawisko, które może przytrafić się każdemu. Jeśli jest krótkotrwała, to zazwyczaj samoistnie ustępuje po kilku minutach, ale gdy trwa dłużej, może być uciążliwa i powodować dyskomfort. Na szczęście istnieją domowe sposoby, które mogą pomóc w zatrzymaniu czkawki lub zmniejszeniu jej intensywności.

  • Picie wody: Powoli pijąc wodę i jednocześnie powoli wydychając powietrze, można pomóc w uspokojeniu przepony i zatrzymaniu czkawki.
  • Kolejnym sposobem jest głębokie oddychanie. Głębokie oddychanie może pomóc w uspokojeniu mięśni i zatrzymaniu czkawki. Wystarczy kilka razy głęboko wziąć oddech, zatrzymać oddech na kilka sekund, a następnie powoli wydychać powietrze.
  • Innym sposobem jest uciskanie przegrody nosowej. Polega to na zaciśnięciu palców wokół nosa, tak aby przegroda nosowa była lekko uciskana, a następnie zacząć oddychać przez usta.
  • Zastosuj technikę Valsalvy – to dobrze znana nurkom metoda (stosują technikę Valsalvy, aby zrównoważyć ciśnienie powietrza w uchu środkowym i uniknąć bólu) polegająca na kontrolowanym napięciu mięśni brzucha i klatki piersiowej, co może pomóc zatrzymać czkawkę. Aby to zrobić, należy zrobić głęboki wdech, a następnie wstrzymać oddech, zamknąć usta i nos i naciskać brzuch, jakby się chciało wypróżnić.
  • Skoncentruj się na czymś innym: Innym sposobem na zatrzymanie czkawki jest skoncentrowanie się na czymś innym, aby odwrócić uwagę od czkawki. Możesz na przykład skupić się na liczeniu lub rozwiązywaniu matematycznych problemów w myślach. Inne opcje to słuchanie muzyki lub rozmowa z kimś innym, aby skupić się na innych dźwiękach i słowach, a nie na czkawce.

Pamiętaj, że powyższe sposoby pomagają tylko w przypadku krótkotrwałej czkawki. W przypadku długotrwałej, uporczywej czkawki, warto zwrócić się o pomoc do lekarza.

Czkawka – z czego to się bierze?

Czynniki, które mogą ją wywołać, to między innymi spożycie zbyt dużej ilości jedzenia, picie gazowanych napojów, szybkie jedzenie, stres lub zmiany temperatury. W niektórych przypadkach, długotrwała i uporczywa czkawka może być objawem choroby lub uszkodzenia narządów wewnętrznych, w takim przypadku należy skonsultować się z lekarzem. W każdym przypadku, jeśli czkawka jest uciążliwa lub trwa dłużej niż zwykle, warto spróbować prostych metod, takich jak powolne picie wody, głębokie oddychanie, uciskanie przegrody nosowej lub łagodne drażnienie gardła, aby pomóc zniwelować objawy.

Przyczyny podrażnienia wspomnianych nerwów (czyli w praktyce: czkawki):

  • szybkie jedzenie
  • spożywanie zbyt ciepłych lub zbyt zimnych napojów
  • zbyt duża ilość alkoholu
  • sytuacje stresujące

Czego nie robić podczas czkawki?

Jeśli trafiłeś na ten artykuł szukając informacji „czego nie robić podczas czkawki”, to muszę Cię zmartwić – niestety podczas czkawki można sprzątać, chodzić do pracy i wykonywać inne obowiązki ;). Jedynie podczas picia w trakcie czkawki zachowaj ostrożność, aby nie narazić się na zachłyśnięcie.

Istnieje hipoteza, że odwrócenie głowy „do góry nogami” może pomóc na czkawkę. Nie ma jednak na to żadnych dowodów.

Czy czkawka może być niebezpieczna?

Zazwyczaj jest to nieszkodliwe i samoistnie ustępuje po kilku minutach. Jednak w niektórych przypadkach może stanowić zagrożenie dla zdrowia. Czkawka przewlekła, czyli trwająca ponad 48 godzin, może wskazywać na problemy zdrowotne dlatego warto skonsultować się z lekarzem w przypadku długotrwałej czkawki.

Publikować więcej podobnych krótkich, konkretnych tekstów dotyczących zagadnień związanych z układem pokarmowym i żywieniem czy może Google wystarcza Wam do researchu podstawowych informacji? Dajcie znać w komentarz. Jeśli interesują Was jakieś konkretne zagadnienia, zostawcie zamówienia pod tym wpisem :).

Autor wpisu

Monika Ciesielska

Dietetyczka, psychodietetyczka, promotorka "Pozytywnego odchudzania", autorka bestsellerów: książki "Bez liczenia i ważenia" oraz Diet z marketów.