Przyszła! Wszystko budzi się do życia, mamy dłuższe dni, więcej słońca i energii do działania, trochę lepszy nastrój. Po pół roku w mroku “znowu przyszedł maj, zamieszał w naszym sercu”. ale razem z wiosną mogą pojawiać się też myśli: “czas wziąć się za siebie”, “mało czasu do lata, trzeba zrobić formę”, “przechodzę na dietę” i wiele podobnych. Też tak czasem masz?
Jeśli tak, to ja proponuję Ci, aby w tym roku zamiast przechodzić na kolejne restrykcyjne diety, stosować głodówki i rzucać się na katorżnicze treningi spalające jak najwięcej kilokalorii, zacząć zadbać o swoje zdrowie w inny sposób.
Na talerzu: na którą ze wszystkich rad o zdrow(sz)ym odżywianiu masz teraz zasoby i ochotę? Nie myśl “jak powinnam teraz jeść”, a “co mam ochotę zmienić w swojej diecie”? Zaplanuj mniej rzeczy, ale realnie!
Ruchowo: załóż, że nieważny czas ani rodzaj treningu – ważne, żeby był! Nie ma nieopłacalnej ilości i formy ruchu, a budząc się z zimowego snu najbardziej liczy się to, żeby… nie przespać kolejnych kilku miesięcy 😉
Dla głowy: nie będę się tu wymądrzać w nie swojej działce, ale chciałam tylko rzucić myśl, że może skoro wiosenne porządki przydają się naszym szafom, działkom, balkonom i garażom, przydałyby się też miejscu, w którym spędzamy tak dużo czasu – w naszych głowach!! Warto spróbować zostawić za sobą ograniczające przekonania, zerwać z tym, co nam nie służy i zrobić miejsce na nowe.
Dla ogólnego dobrostanu: zrobić badania profilaktyczne.
Ten wpis powstał we współpracy z DIAGNOSTYKĄ, która w wiosennej akcji profilaktycznej ZDROWIE NA PLUS zachęca do badań profilaktycznych oraz oceny stanu zdrowia i oferuje 3 pakiety badań w bardzo obniżonych cenach.
Poniżej w tabelach znajdziesz badania, które wchodzą w skład wszystkich promocyjnych pakietów i informacje o tym, po co sprawdzać dany parametr i o czym świadczy. Zapoznasz się także z normami, jednak warto pamiętać, że na każdych wynikach badań jest podany zakres referencyjny i to do niego powinno się odnosić swój wynik.
Dlatego interpretacja wyników badań i ewentualne leczenie jest po stronie lekarza, nie doktora Google 🙂
BADANIE | NORMA | ZNACZENIE | LEKARZ |
morfologia krwi | szczegółowo rozpisane na wynikach badańpoza wynikami konkretnych parametrów ważne jest odnoszenie ich do innych wyników badań | – pozwala na ogólną ocenę układu czerwono– i białokrwinkowego, oraz płytek krwi;- pośrednio informuje o niedoborach niektórych pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii oraz infekcjach. | lekarz pierwszego kontaktu, który powinien pokierować pacjenta dalej |
lipidogram: cholesterol całkowity (CHOL), cholesterol HDL (HDL), cholesterol nie-HDL (nie-HDL), cholesterol LDL (LDL), triglicerydy (TG) | CHOL: <190 mg/dl (5,0 mmol/l)HDL:kobiety >45 mg/dl (1,2 mmol/l,mężczyźni >40 mg/dl (1,0 mmol/l)nie-HDL: < 30 mg/dl (3,4 mmol/l)** dla osób mających umiarkowane ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowegoLDL: <115 mg/dl (3,0 mmol/l)**** dla osób zdrowych, mających małe ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego triglicerydy: <150 mg/dl (1,7 mmol/l) | – służy do monitorowania gospodarki lipidowej organizmu i oszacowania ryzyka zachorowania na choroby sercowo–naczyniowe | lekarz pierwszego kontaktu |
glukoza | 70-99 mg/dl (3,9-5, 5 mmol/l) – prawidłowa glikemia na czczo100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l) – nieprawidłowa glikemia na czczo; wskazane wykonanie testu OGTT≥ 126 mg/dl (7,0 mmol/l) – cukrzyca (rozpoznanie przy dwukrotnym oznaczeniu) | – rozpoznanie zaburzeń metabolizmu glukozy– monitorowanieleczenia zaburzeń gospodarki węglowodanowej | diabetolog, endokrynolog, lekarz pierwszego kontaktu |
insulina*** | szeroki zakres: 3-25 μIU/ml;jako optimum podaje się wyniki ≤10 μIU/ml,a jako wynik alarmujący o zwiększonym ryzyku insulinooporności >15 μIU/ml | – do diagnostyki zaburzeń gospodarki węglowodanowej, w tym insulinooporności– do oceny skuteczności wprowadzonych zmian w stylu życia i leczenia | diabetolog, endokrynolog |
kreatynina (+eGFR) | kobiety: 0,59-1,04 mg/dlmężczyźni: 0,74-1,35 mg/dl | – ocena funkcji filtracyjnej nerek– informuje o wydolności lub stopniu niewydolności narządu | lekarz pierwszego kontaktu, nefrolog |
ALT | 0-40 U/l | – ocena funkcji wątroby– diagnostyka ostrych i przewlekłych stanów zapalnych wątroby | lekarz pierwszego kontaktu lub hepatolog |
TSH | widełki normy są dość duże (nawet od 0,2 do 4,5mμIU/l) i zależne od wieku, płci, trymestru ciążywynik TSH powinien być interpretowany przez lekarza | – ocena pracy tarczycy– do diagnozowania niedoczynności i nadczynności tarczycy– ocena skuteczności leczenia niedoczynności i nadczynności tarczycy | endokrynolog |
CRP | dorośli: <5 mg/dlkobiety w ciąży: <10 mg/dl | – wskaźnik stanu zapalnego– wzrasta najczęściej w przebiegu infekcji bakteryjnej, po urazach, w trakcie przewlekłych chorób zapalnych (np. RZS), nieswoistych zapalnych chorób jelit oraz nowotworów. | lekarz pierwszego kontaktu |
potas | 3,5–5,0 mmol/l | – do oceny równowagi wodno-elektrolitowej lub kwasowo-zasadowej– diagnoza zaburzeń czynności serca– kontrola terapii lekami moczopędnymi lub nasercowymi | lekarz pierwszego kontaktu lub inny lekarz prowadzący w przypadku leczenia chorób np. serca, nerek wpływających na poziom potasu we krwi |
Poniższe adnotacje odnoszą się do każdego pakietu.
* Wartości nie-HDL w zależności od szacowanej wielkości ryzyka sercowo-naczyniowego:
** Wartości LDL w zależności od ryzyka sercowo-naczyniowego:
*** W żadnym z pakietów nie ma insuliny, jednak warto dorzucić ją do koszyka, aby sprawdzić jej poziom, szczególnie jeśli odczuwasz takie objawy jak: ciągły apetyt na słodycze, problemy z redukcją masy ciała, rozdrażnienie, problemy z pamięcią i koncentracją, obniżony nastrój, zmęczenie. W połączeniu z badaniem glukozy, można będzie wyliczyć wskaźnik HOMA-IR i ocenić ryzyko insulinooporności.
BADANIE | NORMA | ZNACZENIE | LEKARZ |
morfologia krwi | szczegółowo rozpisane na wynikach badańpoza wynikami konkretnych parametrów ważne jest odnoszenie ich do innych wyników badań | – pozwala na ogólną ocenę układu czerwono– i białokrwinkowego, oraz płytek krwi;- informuje o niedoborach pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii oraz infekcjach. | lekarz pierwszego kontaktu, który powinien pokierować pacjenta dalej |
glukoza | 70-99 mg/dl (3,9-5, 5 mmol/l) – prawidłowa glikemia na czczo100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l) – nieprawidłowa glikemia na czczo≥ 126 mg/dl (7,0 mmol/l) – cukrzyca (rozpoznanie przy dwukrotnym oznaczeniu) | – rozpoznanie zaburzeń metabolizmu glukozy– monitorowanieleczenia zaburzeń gospodarki węglowodanowej | diabetolog, endokrynolog |
potas | 3,5–5,0 mmol/l | – do oceny równowagi wodno-elektrolitowej lub kwasowo-zasadowej– diagnoza zaburzeń czynności serca– kontrola terapii lekami moczopędnymi lub nasercowymi | lekarz pierwszego kontaktu lub inny lekarz prowadzący w przypadku leczenia chorób np. serca, nerek wpływających na poziom potasu we krwi |
lipidogram: cholesterol całkowity (CHOL), cholesterol HDL (HDL), cholesterol nie-HDL (nie-HDL), cholesterol LDL (LDL), triglicerydy (TG) | CHOL: <190 mg/dl (5,0 mmol/l)HDL:kobiety >45 mg/dl (1,2 mmol/l,mężczyźni >40 mg/dl (1,0 mmol/l)nie-HDL: < 30 mg/dl (3,4 mmol/l) → dla osób mających umiarkowane ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowegoLDL: <115 mg/dl (3,0 mmol/l) → dla osób zdrowych, mających małe ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowegotriglicerydy: <150 mg/dl (1,7 mmol/l) | – służy do monitorowania gospodarki lipidowej organizmu i oszacowania ryzyka zachorowania na choroby sercowo–naczyniowe | lekarz pierwszego kontaktu |
ALT | 0-40 U/l | – ocena funkcji wątroby– diagnostyka ostrych i przewlekłych stanów zapalnych wątroby | lekarz pierwszego kontaktu lub hepatolog |
GGTP | kobiety: 0-35 U/Lmężczyźni: 0-40 U/L | – diagnostyka chorób dróg żółciowych, i wątroby | lekarz pierwszego kontaktu lub hepatolog |
kreatynina (+eGFR) | kobiety: 0,59-1,04 mg/dlmężczyźni: 0,74-1,35 mg/dl | – ocena funkcji filtracyjnej nerek– informuje o wydolności lub stopniu niewydolności narządu | nefrolog lub lekarz prowadzący leczenie innych chorób przewlekłych, które odpowiadają za podwyższony poziom kreatyniny |
kwas moczowy | 180-420 μmol/L (3-7 mg/dL) | – pomocniczo w diagnostyce dny moczanowej– pomaga w analizie zagrożenia kamicą nerkową– niezależny czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych | lekarz pierwszego kontaktu |
magnez | 0,65-1,2 mmol/l | – do diagnostyki zaburzeń nerwowo-mięśniowych (nawracające skurcze, drżenia, mrowienia, osłabienia mięśni) i zaburzeń rytmu serca | lekarz pierwszego kontaktu |
CRP | dorośli: 5 mg/dlkobiety w ciąży: <10 mg/dl | – wskaźnik stanu zapalnego– wzrasta najczęściej w przebiegu infekcji bakteryjnej, po urazach, w trakcie przewlekłych chorób zapalnych (np. RZS), nieswoistych zapalnych chorób jelit oraz nowotworów. | lekarz pierwszego kontaktu |
TSH | widełki normy są dość duże (nawet od 0,2–4,5mμIU/l) i zależne od wieku, trymestru ciążywynik TSH powinien być interpretowany przez lekarza | – ocena pracy tarczycy– do diagnozowania niedoczynności i nadczynności tarczycy– ocena skuteczności leczenia niedoczynności i nadczynności tarczycy | endokrynolog |
FT4 | 9-22 pmol/l (0,8- 1,8 ng/dl)zakresy zależne od wieku, płci, trymestru ciąży | – diagnoza chorób tarczycy i monitorowanie leczenia | endokrynolog |
transferyna | 2-4 g/l (lub 25-50 μmol/l) | – informuje o poziomie zmagazynowanego w organizmie żelaza – pomocna w diagnostyce niedoborów żelaza | lekarz pierwszego kontaktu, hematolog |
hemoglobina glikowana | Dla rozpoznania cukrzycy: >6,5% (>48mmol/mol)W monitorowaniu cukrzycy:cele ogólne: HbA1c ≤ 7% (≤53 mmol/mol)cele indywidualne: pod tabelą | – rozpoznanie cukrzycy– do oceny wyrównania glikemii u chorych na cukrzycę | diabetolog, endokrynolog |
witamina D metabolit 25(OH) | optymalny poziom: 30-50 ng/mL | – badanie pomaga w dobraniu odpowiedniej dawki witaminy D3 do codziennej suplementacji– odpowiedni poziom wit. D wpływa na mniejsze ryzyko chorób cywilizacyjnych i ich łagodniejszy przebieg, odporność, stan kości, mniejsze ryzyko depresji, lepszą koncentrację i ogólny dobrostan układu nerwowego. | lekarz pierwszego kontaktu |
Cele indywidualne:
1. HbA1c ≤ 6,5% (≤ 48 mmol/mol):
2. HbA1c ≤ 8,0% (≤ 64 mmol/mol):
3. HbA1c < 6,5% (48 mmol/mol):
BADANIE | NORMA | ZNACZENIE | LEKARZ |
morfologia krwi | szczegółowo rozpisane na wynikach badańpoza wynikami konkretnych parametrów ważne jest odnoszenie ich do innych wyników badań | – pozwala na ogólną ocenę układu czerwono– i białokrwinkowego, oraz płytek krwi;- informuje o niedoborach pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii oraz infekcjach. | lekarz pierwszego kontaktu, który powinien pokierować pacjenta dalej |
PT (INR) Inaczej → czas protrombinowy (standaryzowany współczynnik czasu protrombinowego) | PT: 12-16 sINR: 0,8-1,2INR dla osób leczonych przeciwzakrzepowo: 2,0-3,0INR dla osób z wszczepionymi mechanicznymi zastawkami serca: 2,5-3,5 | – rozpoznanie zaburzeń krzepnięcia krwi (np. gdy masz skłonność do siniaków, częstych krwawień z nosa– monitorowanie skuteczności leczenia przeciwzakrzepowe-go | kardiolog |
glukoza | 70-99 mg/dl (3,9-5, 5 mmol/l) – prawidłowa glikemia na czczo100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l) – nieprawidłowa glikemia na czczo≥ 126 mg/dl (7,0 mmol/l) – cukrzyca (rozpoznanie przy dwukrotnym oznaczeniu) | – rozpoznanie zaburzeń metabolizmu glukozy– monitorowanieleczenia zaburzeń gospodarki węglowodanowej | diabetolog, endokrynolog |
potas | 3,5–5,0 mmol/l | – do oceny równowagi wodno-elektrolitowej lub kwasowo-zasadowej– diagnoza zaburzeń czynności serca– kontrola terapii lekami moczopędnymi lub nasercowymi | lekarz pierwszego kontaktu lub inny lekarz prowadzący w przypadku leczenia chorób np. serca, nerek wpływających na poziom potasu we krwi |
lipidogram: cholesterol całkowity (CHOL), cholesterol HDL (HDL), cholesterol nie-HDL (nie-HDL), cholesterol LDL (LDL), triglicerydy (TG) | CHOL: <190 mg/dl (5,0 mmol/l)HDL:kobiety >45 mg/dl (1,2 mmol/l,mężczyźni >40 mg/dl (1,0 mmol/l)nie-HDL: < 30 mg/dl (3,4 mmol/l) → dla osób mających umiarkowane ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowegoLDL: <115 mg/dl (3,0 mmol/l) → dla osób zdrowych, mających małe ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego triglicerydy: <150 mg/dl (1,7 mmol/l) | służy do monitorowania gospodarki lipidowej organizmu i oszacowania ryzyka zachorowania na choroby sercowo–naczyniowe | lekarz pierwszego kontaktu |
ALT (aminotransferaza alaninowa) | 0-40 U/l | – ocena funkcji wątroby– diagnostyka ostrych i przewlekłych stanów zapalnych wątroby | lekarz pierwszego kontaktu lub hepatolog |
AST (aminotransferaza asparaginianowa) | 0-40 U/l | – diagnostyka ostrych i przewlekłych stanów zapalnych wątroby | lekarz pierwszego kontaktu lub hepatolog |
GGTP (gamma- glutamylotranspeptydaza) | kobiety: 0-35 U/Lmężczyźni: 0-40 U/L | – diagnostyka chorób dróg żółciowych, trzustki i wątroby | lekarz pierwszego kontaktu lub hepatolog |
ALP (fosfataza alkaliczna) | 40-129 U/l | – diagnostyka chorób wątroby, oraz układu kostnego | lekarz pierwszego kontaktu lub hepatolog |
BIL (bilirubina całkowita) | 0,1-1,2 mg/dl | – diagnostyka chorób wątroby, dróg żółciowych i zespołów hemolitycznych | lekarz pierwszego kontaktu lub hepatolog |
kreatynina (+eGFR) | kobiety: 0,59-1,04 mg/dlmężczyźni: 0,74-1,35 mg/dl | – ocena funkcji filtracyjnej nerek– informuje o wydolności lub stopniu niewydolności narządu | nefrolog lub lekarz prowadzący leczenie innych chorób przewlekłych, które odpowiadają za podwyższony poziom kreatyniny |
kwas moczowy | 180-420 μmol/L (3-7 mg/dL) | – do rozpoznania dny moczanowej– pomaga w analizie zagrożenia kamicą nerkową– niezależny czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych | lekarz pierwszego kontaktu |
albumina | 3,5-5,5 g/dl | – do diagnostyki: chorób wątroby, nerek, jelit, skóry, stanów septycznych, stanów niedożywienia | lekarz pierwszego kontaktu |
ferrytyna | kobiety: 10-200 µg/lmężczyźni: 15-400 µg/l Optymalny poziom >50 µg/l | – ocena zapasów żelaza pomocna w diagnozie niedoborów żelaza | lekarz pierwszego kontaktu |
wapń całkowity | 2,25 – 2,75 mmol/l | – optymalne stężenie wapnia we krwi wpływa na stan kości, zębów, skóry, paznokci, pracę mięśni, układu nerwowego i krzepnięcia– ocena poziomu wapnia w przebiegu chorób układu kostnego, zaburzeń funkcji: nerek, serca i układu pokarmowego | lekarz pierwszego kontaktu |
magnez | 0,65-1,2 mmol/l | – do diagnostyki zaburzeń nerwowo-mięśniowych (nawracające skurcze, drżenia, mrowienia, osłabienia mięśni) i zaburzeń rytmu serca | lekarz pierwszego kontaktu |
CRP | dorośli: 5 mg/dlkobiety w ciąży: <10 mg/dl | – wskaźnik stanu zapalnego– wzrasta najczęściej w przebiegu infekcji bakteryjnej, po urazach, w trakcie przewlekłych chorób zapalnych (np. RZS), nieswoistych zapalnych chorób jelit oraz nowotworów. | lekarz pierwszego kontaktu |
TSH | widełki normy są dość duże (nawet od 0,2–4,5mμIU/l) i zależne od wieku, trymestru ciążywynik TSH powinien być interpretowany przez lekarza | – ocena pracy tarczycy– do diagnozowania niedoczynności i nadczynności tarczycy– ocena skuteczności leczenia niedoczynności i nadczynności tarczycy | endokrynolog |
FT4 | 9-22 pmol/l (0,8- 1,8 ng/dl) | – diagnoza chorób tarczycy i monitorowanie leczenia | endokrynolog |
transferyna | 2-4 g/l (lub 25-50 μmol/l) | – informuje o poziomie zmagazynowanego w organizmie żelaza – pomocna w diagnostyce niedoborów żelaza | lekarz pierwszego kontaktu |
witamina B12 | 148-740 pmol/l (200-1000 ng/l) | – do rozpoznania przyczyn niedokrwistości– diagnostyka zaburzeń neurologicznych– ocena skuteczności leczenia witaminą B12– wskaźnik zapasów tkankowych B12 | lekarz pierwszego kontaktu |
hemoglobina glikowana | cele ogólne: HbA1c ≤ 7% (≤53 mmol/mol)cele indywidualne: poniżej tabeli | – rozpoznanie zaburzeń metabolizmu glukozy– do oceny wyrównania glikemii u chorych na cukrzycę | diabetolog, endokrynolog |
witamina D metabolit 25(OH) | optymalny poziom: 30-50 ng/mL | – badanie pomaga w dobraniu odpowiedniej dawki witaminy D3 do codziennej suplementacji– odpowiedni poziom wit. D wpływa na mniejsze ryzyko chorób cywilizacyjnych i ich łagodniejszy przebieg, odporność, stan kości, mniejsze ryzyko depresji, lepszą koncentrację i ogólny dobrostan układu nerwowego. | lekarz pierwszego kontaktu |
Pakiety skierowane są zarówno do kobiet, jak i dla mężczyzn, a pakiet podstawowy również dla dzieci. Choroby nie wybierają i niezależnie od płci czy wieku warto robić badania profilaktyczne. Im wcześniej wykryte zaburzenie, tym lepiej! Masz większą szansę na poprawę stanu zdrowia i jakości życia. Czasem pojawienie jakichś odchyleń od normy nie boli, np. zbyt wysoki cholesterol czy podwyższone próby wątrobowe, a jednak długi okres bezobjawowy może przerodzić się w coś poważniejszego.
Przeczytaj także: Jak obniżyć poziom cholesterolu i utrzymać go w normie
Więcej ruchu, zdrowsze jedzenie, większa ilość różnorodnych warzyw i owoców (sezon na najpyszniejsze smaki niedługo się zacznie – korzystaj!), odpoczynek, regeneracja i badania profilaktyczne to najlepsze co możesz zrobić dla siebie w tę wiosnę.
Diagnostyka oferuje 3 wersje pakietów Zdrowie na plus w promocyjnej cenie. Koszt zsumowanych pojedynczych badań jest o wiele wyższy niż zakup tych badań w pakiecie
Pakiety można rozszerzać o inne badania, których potrzebujesz.
Akcja profilaktyczna trwa tylko do 31.05. i obowiązuje e-Sklepie Diagnostyki oraz bezpośrednio w placówkach.
Banach M, Burchardt P, Chlebus K, i wsp. Wytyczne PTL/KLRwP/PTK/ PTDL/PTD/PTNT diagnostyki i leczenia zaburzeń lipidowych w Polsce 2021. Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce. 2021;7(3):113–22.
Araszkiewicz A, Bandurska-Stankiewicz E, Borys S, i wsp. 2022 Guidelines on the management of patients with diabetes. A position of Diabetes Poland
mp.pl
diag.pl
“Nie stresuj się tak” – ale by było pięknie, jakby ten tekst kiedykolwiek zadziałał na kogoś, kto jest w swoim szczytowym momencie stresu. Proces odzyskiwania wewnętrznej równowagi jest bardzo złożony…
Zaburzenia z napadami objadania się (BED) to jedno z najczęściej występujących zaburzeń odżywiania, które charakteryzuje się utratą kontroli nad jedzeniem i towarzyszącym temu poczuciem winy. Choć sporadyczne przejedzenie zdarza się…
Dieta fleksitariańska może być na początku wyzwaniem. Jeśli do tej pory białkową bazą większości Twoich posiłków było mięso to wprowadzenie roślinnych źródeł białka może wydawać się wymagające. Na szczęście możesz…
Jeśli zastanawiasz się, jak ułożyć pełnowartościową, smaczną i zbilansowaną dietę bez konieczności odwiedzania wielu sklepów, to jest dla Ciebie rozwiązanie. Korzystając z produktów dostępnych w Dino (i każdym zwykłym sklepie)…