Otyłość jest chorobą?

– Ale otyłość to przecież choroba! – napisałam na jednej z fejsbukowych grup, w których znaną aktorkę z otyłością skrytykowano niemalże od koniuszka palca u stopy do czubka głowy.
– Jaka tam choroba!?
– Lenistwo!!!
– Zaniedbanie!
– Tyle kasy ma, a taaaaka gruba.

Tego typu komentarze padają pod adresem wielu osób z chorobą otyłościową. Na domiar złego, padają również ze strony, która zawodowo zajmuje się leczeniem oraz profilaktyką zdrowotną i w żadnym wypadku nie powinna w taki sposób się wypowiadać. Często można od nich usłyszeć niewybredne hasła: „W Afryce dzieci są szczupłe”. Bywają też okrutniejsze komentarze – czego przez ich przerażający wydźwięk nie chcę tutaj tego przytaczać. Kto obserwuje moje media społecznościowe, ten wie, jak mocno z tym walczę na co dzień i jak szokują mnie tego typu porównania. Niestety, pomimo powstałego nurtu bodypositive, w XXI wieku wartość człowieka mierzy się przez pryzmat tego jak wygląda i ten trend jest widoczny coraz mocniej…

Nazywam się Maria Brzegowy, jestem dietetykiem klinicznym i od 2016 roku pracuję z pacjentami bariatrycznymi tj. osobami, u których leczenie choroby otyłościowej podejmuje się na drodze interwencji chirurgicznej. Wiedzą i doświadczeniem z tego tematu podzieliłam się z Wami w e-booku “Otyłość można wyleczyć”, który już w przyszłym tygodniu będzie miał premierę. 

Ale najpierw zastanówmy się: czy naprawdę potrzebujemy leczenia otyłości?

Problem nie jest taki mały…

W ciągu ostatnich czterdziestu lat liczba osób chorujących na otyłość na świecie zwiększyła się trzykrotnie [źródło]. W Polsce otyłość III stopnia (BMI >40 kg/m2), zwana inaczej otyłością olbrzymią występuje u około 300 tysięcy osób, natomiast otyłość II stopnia (BMI >35 kg/m2) – u ponad 1,5 miliona [źródło].

Choroba otyłościowa (oznaczona w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 kodem E66), wiąże się z wieloma poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, w tym ze:

• zwiększonym ryzykiem zachorowania na niektóre nowotwory,
• niepłodnością,
• wyższym ryzykiem zgonu z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego
• wieloma innymi.

To choroba, a nie defekt kosmetyczny – należy więc ją odpowiednio diagnozować i konsekwentnie leczyć! Bo jak podaje definicja: „otyłość jest chorobą przewlekłą, bez tendencji do samoistnego ustępowania”.

Leczenie otyłości

Kierunki leczenia otyłości wyróżniamy aktualnie trzy:

• leczenie zachowawcze (zmiana nawyków żywieniowych i aktywność fizyczna),
• farmakoterapia,
• chirurgia bariatryczna.

Chirurgia bariatryczna (często nazywana skrótem CHLO, od: chirurgiczne leczenie otyłości), to operacja mająca za zadanie doprowadzić do redukcji nadmiernej masy ciała poprzez zmniejszenie żołądka oraz tym samym, zmniejszenie spożywanych dotychczas racji pokarmowych.

Dla kogo jest bariatria?

Bariatria to metoda leczenia wskazana przede wszystkim w grupie chorych, u których wskaźnik masy ciała jest równy bądź wyższy 40 kg/m2. Leczenie chirurgiczne jest również dedykowane pacjentom o niższym wskaźniku BMI (tj. 35-39,9 kg/m2) – pod warunkiem współwystępowania chorób bezpośrednio wpływających na obniżenie jakości życia pacjenta, w tym m.in.: cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego, obturacyjnego bezdechu sennego czy niepłodności. Warto w tym miejscu podkreślić, że istnieją możliwości specjalistycznego leczenia także otyłości I stopnia (tj. BMI 30-34,9 kg/m2) – np. poprzez farmakoterapię. Swój wynik Body Mass Index możesz sprawdzić w naszym kalkulatorze BMI.

Czy za to się płaci?

W Polsce, chirurgiczne leczenie otyłości jest bezpłatnym świadczeniem finansowanym przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Aby móc podjąć się takiego leczenia trzeba jednak spełnić kilka warunków. W przypadku osób dorosłych, pacjentem bariatrycznym może zostać chory w wieku 18-65 lat, którego BMI jest wyższe niż 40 kg/m2. Dorośli z niższym BMI (tj. 35-39,9 kg/m2) także mogą kwalifikować się na operację bariatryczną finansowaną przez NFZ, ale musi u nich współwystępować dodatkowa choroba – o czym mówiłam wcześniej.

Na „kasę chorych”, operuje się także młodzież poniżej 18 roku życia – pod warunkiem spełnienia dodatkowych kryteriów dotyczących m.in. stopnia dojrzałości płciowej czy kostno-szkieletowej. Osoby po 65 roku życia również mogą być operowane – należy jednak mieć tutaj na uwadze, że spodziewane efekty w zakresie np. redukcji masy ciała mogą nie być już tak spektakularne jak w wypadku osób młodszych.

Aby móc poddać się operacji bariatrycznej w ramach świadczeń NFZ, w pierwszej kolejności należy udać się do lekarza rodzinnego, który po przeprowadzeniu odpowiedniego wywiadu, może skierować chorego na konsultację do chirurga bariatry. W tym celu musi wystawić skierowanie do Poradni Chirurgii Ogólnej/Bariatrycznej z kodem choroby E.66 „Otyłość”.

Czy operacja to gwarancja na sukces?

W ostatnich latach coraz popularniejsze staje się przekonanie, że do operacji bariatrycznej należy się odpowiednio przygotować – i ja całym sercem się z tym zgadzam! Samo wykonanie interwencji chirurgicznej jest tylko elementem leczenia. Bez opieki specjalistów (zwłaszcza psychologa i dietetyka) operacja może nie wystarczyć, aby osiągnąć oczekiwany efekt i co ważniejsze – utrzymać go przez całe swoje życie.

Jak przygotować się do operacji bariatrycznej?

Zgodnie z podejściem wielodyscyplinarnym przygotowanie do operacji bariatrycznej opiera się na 4 filarach. Te filary to:

• zadbanie o prawidłowy stan odżywienia i poprawa ogólnej kondycji organizmu,
• zwiększenie wydolności fizycznej,
• edukacja i wsparcie psychologiczne,
• eliminacja szkodliwych nałogów, takich jak palenie tytoniu oraz nadużywanie alkoholu.

Takie przygotowanie określamy mianem prehabilitacji.

Czy Ty albo Twój bliski kwalifikujecie się do chirurgicznego leczenia otyłości? Chcesz od A do Z dowiedzieć się, jak się przygotować do operacji i jak wygląda życie po niej? Razem z Moniką serdecznie polecamy Ci nasz ebook „Otyłość da się wyleczyć”, który stanowi prawdziwe kompendium wiedzy w temacie operacji bariatrycznej – z wypowiedziami chirurga, pacjentów oraz psychologa. Wszystko, co potrzebne do podjęcia decyzji i przygotowania się do operacji w jednym miejscu. Dodatkowo znajdziesz w nim rozdział konsultowany z lekarką specjalizującą się w leczeniu otyłości – dr Barbarą Soróbką – odnośnie leków, jakie można stosować aby wyleczyć otyłość.