Jakie badania na witaminę D i czy trzeba suplementować?

Suplementacja witaminy D – dużo się o niej mówi, ale… o których suplementach mówi się mało? W samym 2019 roku na reklamy suplementów i leków dostępnych bez recepty wydano 4 200 000 000 (4 miliardy 200 milionów złotych). O witaminie D można powiedzieć wiele, ale nie, że jest przereklamowana. W Polsce niedobór witaminy D o różnym nasileniu stwierdzono u nawet 90% osób. Gdy zapytałam swoich obserwatorów o jej suplementację, okazało się, że robi to niespełna ¼ z nich, a jeszcze mniej osób robi badania na witaminę D więc w kolejnej odsłonie współpracy z firmą Diagnostyka przygotowałam artykuł bazujący na opublikowanej w 2018 roku nowelizacji zasad suplementacji i leczenia niedoborów witaminy D. 

Korzyści z optymalnego poziomu witaminy D w organizmie są gigantyczne! 

To nie są puste słowa – dbając o prawidłowy poziom witaminy D, dostaniemy:

• mniejsze ryzyko chorób cywilizacyjnych, 
• silniejszą odporność,
• mocniejsze kości,
• mniejsze ryzyko depresji i zaburzeń nastroju!
• lepsze samopoczucie, koncentrację i ogólny dobrostan układu nerwowego,
• łagodniejszy przebieg wielu różnych chorób (nawet COVID-19!), 
• lepszą kondycję fizyczną, psychiczną i umysłową na starość.

Jakie badania na witaminę D – jak sprawdzić jej poziom? 

Poziom witaminy D to skrót myślowy, którego używamy zamiennie z bardziej precyzyjnym, ale mniej rozpoznawalnym “stężeniem 25(OH)D w surowicy”. Badania na witaminę D – sprawdzenie jej poziomu jest proste, szybkie i szeroko dostępne – można wykonać je w każdym laboratorium, wykonującym badania z krwi. 

Diagnostyka przygotowała dla Was kod rabatowy  drlifestyle15, który będzie ważny do 24 grudnia 2021 r. obniżający cenę badania poziomu witaminy D o 15%. Przy zakupie wybierzcie najbliższy punkt pobrań w Waszym mieście i poświęćcie kilka minut na wykonanie badania. Wyników nie trzeba odbierać osobiście – sprawdzicie je przez Internet. 

Przeczytaj wpis “Jakie badania profilaktyczne warto zrobić”.

Czy naprawdę trzeba suplementować witaminę D?

Nie ma drugiej takiej witaminy, której suplementację polecam równie mocno i często, co witaminę D:

• skutki niedoboru naprawdę pogarszają zdrowie i jakość życia, 
• bardzo rzadko spędzamy wystarczająco dużo czasu na słońcu i zjadamy ekstremalnie dużo produktów będących źródłem witaminy D (np. węgorza), żeby w naturalny sposób uzyskać optymalny poziom witaminy D (30-50 ng/ml)
• to jedna tabletka dziennie, która może zmienić wiele! 

Mieszkając w Polsce, gdzie mamy tylko (chlip, chlip) 66 słonecznych dni w roku, na syntezę skórną nie ma co liczyć. Nawet w słonecznym okresie wiosenno-letnim skórna synteza witaminy D to luksus, na który mało kto może sobie pozwolić – żeby organizm wyprodukował wystarczające ilości witaminy D, musielibyśmy spędzić na słońcu:

• co najmniej 15 minut, 
• w godzinach od 10:00 do 15:00, 
• z odkrytymi przedramionami i podudziami, 
• bez kremów z filtrem.

Tymczasem dermatolodzy i kosmetolodzy zalecają stosowanie kremów z filtrem nawet w mniej słoneczne dni, dla spowolnienia fotostarzenia i zmniejszenia ryzyka chorób skóry.

To może jednak opowiem Wam o suplementacji.

Jak suplementować witaminę D

Preparatów z witaminą D w aptekach mamy do wyboru, do koloru, a skoro tak, to warto wybrać lek OTC (dostępny bez recepty) zamiast suplementu – wówczas mamy gwarancję, że preparat zawiera dokładnie taką dawkę witaminy D, jak zadeklarował producent. 

Można również kupić suplementy bardzo dobrej jakości, ale trzeba mieć rozeznanie w standardzie jakości różnych firm. Na rynku było sporo preparatów serwujących (niepotrzebnie!) wysokie dawki witaminy D, więc w 2019 roku ograniczono zalecaną dzienną dawkę witaminy D w suplementach do 2000 j.m. – to najczęściej zalecana dawka profilaktyczna. Wciąż można kupić leki bez recepty zawierające 4000 j.m. w jednej tabletce (przydatne szczególnie osobom z otyłością).

Żeby poprawić wchłanianie witaminy D, warto przyjąć suplement lub lek w okolicy posiłku zawierającego tłuszcz (witamina D jest rozpuszczalna w tłuszczach). 

Jeśli chcesz mieć pewność jak suplementować witaminę D, skonsultuj się z lekarzem.

Suplementacja witaminy D – najnowsze wytyczne 

Poniżej przedstawię podsumowanie najnowszych wytycznych, ale dawkowanie zawsze powinno być zindywidualizowane w zależności od:

• wieku, 
• masy ciała, 
• nasłonecznienia (pory roku), 
• ekspozycji na słońce, 
• diety i trybu życia. 

Opisane poniżej dawki mogą być niewystarczające w przypadku niedoborów witaminy D. Badanie poziomu witaminy D nie jest wymagane do rozpoczęcia suplementacji, ale przydaje się w doborze najskuteczniejszej dawki, która przynosi odczuwalne korzyści. 

Ile witaminy D suplementować u dorosłych (19-65 lat)?

Od początku października do końca kwietnia trzeba suplementować witaminę D, a dawki różnią się w zależności od masy ciała. 

• prawidłowa masa ciała (BMI <25)
  •  1000-2000 j.m. dziennie
• nadwaga lub otyłość (BMI >25)
  • 2000-4000 j.m. dziennie
  • w praktyce osobom z otyłością (BMI >30) rekomenduje się 4000 j.m. dziennie*

Od maja do września, jeżeli wytyczne dotyczące przebywania na słońcu są spełnione, suplementacja witaminą D nie jest konieczna, chociaż wciąż zalecana i bezpieczna.

*Jeśli masz otyłość, polecam rozważyć badanie witaminy D i dobranie dawki indywidualnie przez lekarza – jest większe ryzyko niedoboru, niż u osób z prawidłową masą ciała. 

Ile witaminy D suplementować u seniorów (65+)?

• synteza skórna witaminy D działa już znacznie słabiej, więc suplementacja zalecana jest całorocznie 
• u seniorów z prawidłową masą ciała (BMI <25)
  •  1000-2000 j.m. dziennie (raczej górne widełki – jest wysokie ryzyko niedoboru)
• nadwaga lub otyłość (BMI >25)
  • 2000-4000 j.m. dziennie (raczej górne widełki ze względu na bardzo wysokie ryzyko niedoboru)

Ile witaminy D suplementować u osób starszych (75+)?

• synteza skórna witaminy D działa już znacznie słabiej, więc suplementacja zalecana jest całorocznie 
• u seniorów z prawidłową masą ciała (BMI <25)
  •  2000-4000 j.m. dziennie

z nadwagą lub otyłością (BMI >25)

• 4000-8000 j.m. dziennie

Ile witaminy D suplementować w ciąży? 

• Kobiety planujące ciążę powinny otrzymywać odpowiednią ilość witaminy D, taką jak w ogólnej populacji osób dorosłych,
• Po potwierdzeniu ciąży suplementacja powinna być prowadzona pod kontrolą stężenia 25(OH)D w surowicy, w celu utrzymania optymalnego stężenia w granicach >30-50 ng/ml.
• Jeżeli to możliwe, warto skontrolować poziom witaminy D we krwi, a jeżeli oznaczenie witaminy 25(OH)D nie jest możliwe, zalecane jest stosowanie witaminy D w dawce 2000 j.m. dziennie, przez okres ciąży i laktacji.

Ile witaminy D suplementować u noworodków?

Ile witaminy D suplementować u dzieci (1-10 lat)?

• zalecana jest suplementacja w dawce 600-1000 j.m. dziennie,
• u dzieci z otyłością wymagana jest suplementacja w dawce 1600-4000 j.m. dziennie, w zależności od stopnia otyłości,
• W okresie od maja do września, jeżeli wytyczne dotyczące przebywania na słońcu są spełnione, suplementacja witaminą D nie jest konieczna, chociaż jest wciąż zalecana i bezpieczna.

Ile witaminy D suplementować u młodzieży (11-18 lat)?

• zalecana jest suplementacja w dawce 800-2000 j.m. dziennie,
• u nastolatków z nadmierną masą ciała wymagana jest suplementacja w dawce 1600-4000 j.m. dziennie, w zależności od stopnia nadwagi,
• W okresie od maja do września, jeżeli wytyczne dotyczące przebywania na słońcu są spełnione, suplementacja witaminą D nie jest konieczna, chociaż jest wciąż zalecana i bezpieczna.

Niedobór witaminy D – interpretacja wyników

Najlepiej wybrać się z wynikiem badania do lekarza rodzinnego – oceni całokształt stanu zdrowia, ewentualne przeciwskazania do suplementacji, a w razie niedoboru dobierze odpowiednią dawkę leczniczą witaminy D (standardowe suplementy mogą być za słabe, żeby uzyskać satysfakcjonującą poprawę). 

W wytycznych z 2018 roku przyjęto następujące kryteria oceny poziomu witaminy D:

Kod rabatowy na badania: drlifestyle15

Jeśli chcesz zbadać poziom witaminy D, pamiętaj o kodzie rabatowym  drlifestyle15 na badanie poziomu witaminy D, który działa do 24.12 na stronie diag.pl 

Źródła:

1. Rusińska, A., et al. „Zasady suplementacji i leczenia witaminą D-nowelizacja 2018 r.” Postępy neonatologii 24.1 (2018): 1-24.
2. Kraszkiewicz Daria, Postrzeganie reklamy telewizyjnej produktów farmaceutycznych w świetle wyników badań bezpośrednich
3. Uchwała nr 4/2019 zespołu do spraw suplementów diety oraz wyjaśnienie w wersji kopiowanej