Dieta w niedoczynności tarczycy

Dieta w niedoczynności tarczycy – dlaczego jest tak ważna?

Tarczyca choć z wyglądu niepozorna (waży zaledwie kilkadziesiąt gramów, a kształtem przypomina literkę H lub skrzydła motyla), stanowi jeden z największych i najważniejszych gruczołów wewnątrzwydzielniczych układu dokrewnego człowieka! Wytwarzane przez nią hormony:

• trójjodotyronina (T3) 
• i tyroksyna (T4)

regulują aktywność niemal wszystkich komórek w naszym ciele. Jeśli chcemy cieszyć się dobrym zdrowiem, to nasza tarczyca musi pracować poprawnie i bez zakłóceń. A niestety, choroba gruczołu tarczowego (niedocyznność) dotyka co najmniej 5% dorosłych kobiet. Ten odsetek jest znacznie wyższy wśród pacjentek dietetyków, co nie zaskakuje – nieleczone zaburzenia tarczycy wpływają na masę ciała.

Ten tekst to pierwsza część z serii o tarczycy, przeczytaj również:

• 2/3: Dieta w niedoczynności tarczycy – dlaczego przy niedoczynności się tyje?
• 3/3: Niedoczynnosc tarczycy – witaminy i naturalne sposoby

Choroby tarczycy – niedoczynność 

Ze względu na zaburzenia wydzielania hormonów gruczołu tarczowego możemy wyróżnić dwie podstawowe jednostki chorobowe:

• niedoczynność tarczycy
• i nadczynność tarczycy. 

Dzisiaj skupimy się jedynie na omówieniu pierwszej z nich, która dotyczy większego odsetka naszych klientek.

Niedoczynność tarczycy, to patologiczny stan, w którym dochodzi do obniżenia wydzielania hormonów przez gruczoł tarczowy. Może tak się dziać z kilku powodów i w zależności od tego co jest przyczyną powstania tego zaburzenia, jesteśmy w stanie wyodrębnić:

1. niedoczynność pierwotną – struktura gruczołu tarczowego zostaje z jakichś przyczyn uszkodzona, a tarczyca ze względu na „zubożałe zasoby” nie jest w stanie produkować wystarczających ilości hormonów.
2. niedoczynność wtórną – struktura gruczołu tarczowego jest nienaruszona (tarczyca ma zasoby, aby działać), ale za to nadzorujące jej pracę – przysadka i podwzgórze – nie funkcjonują poprawnie (tarczyca ma przekazywane „błędne informacje” przez co wydziela niewystarczające ilości swoich hormonów).

Niedoczynność tarczycy – przyczyny

Niedoczynność pierwotna tarczycy jest bardziej powszechna i mogą ją powodować różnego rodzaju czynniki takie jak:

• niedobór jodu,
• przyjmowane leki, 
• przeprowadzone zabiegi, 
• częściej: choroba Hashimoto czyli, czyli limfocytarne zapalenie gruczołu tarczowego.

Hashimoto a niedoczynność tarczycy

Istotą tego schorzenia jest powolne niszczenie komórek tarczycy przez komórki własnego układu odpornościowego. Takie to francowate, ale faktycznie organizm potrafi działać przeciwko sobie. Z czasem taki “atak” prowadzi do stopniowego rozwoju niedoczynności tarczycy. W praktyce oznacza to tyle, że wiele osób z zapaleniem tarczycy Hashimoto po czasie będzie cierpiało również z powodu niedoczynności tarczycy. 

Ważne! Zapalenie tarczycy typu hashimoto nie wyjdzie w najbardziej podstawowym badaniu tj. TSH. Tutaj potrzebne jest oznaczenie przeciwciał, a często też ocena tarczycy podczas USG. Lekarz, który przeprowadza diagnostykę niedoczynności tarczycy to endokrynolog.

Dieta w niedoczynności tarczycy i chorobie Hashimoto

Prawidłowa dieta powinna być nieodłącznym elementem wspomagania leczenia osób z chorobami tarczycy. Ale wbrew pozorom nie odbiega bardzo od tego, co jest zalecane dla ogółu populacji. Oczywiście jest kilka rzeczy i zasad o których warto pamiętać, ale już teraz mogę Cię uspokoić, że mając chorą tarczycę nie musisz od razu przechodzić na jakiś wymyślny protokół żywieniowy, czy też wyrzucać ze swojej lodówki i szafek większości produktów, które do tej pory jadłaś (i to ze smakiem!).

Dieta w niedoczynności tarczycy – białko!

Dlaczego warto zadbać o jedzenie więcej białka (średnio 1,5g/kg masy ciała a u osób trenujących około 2,2 g/kg m.c.)? 

• białko stanowi substrat w syntezie hormonów w tym tyroksyny,
• więcej białka w diecie, to większa termogeneza poposiłkowa i szybsze odczuwania sytości, co może być pomocne podczas redukcji masy ciała.
• większe nakłady energii niezbędne do wykorzystania białka dostarczanego wraz z pożywieniem determinują zwiększenie tempa przemian metabolicznych, co jest niezwykle korzystne dla osób o spowolnionej przemianie materii,
• dodatkowo spożywanie większej ilości białka w diecie może być przydatne w niwelowaniu jednego z najczęściej występujących objawów niedoczynności tarczycy jakim jest wypadanie włosów. 

Zatem dobiałczaj swoje posiłki jeśli chcesz wspomóc pracę tarczycy!

Białko w niedoczynności tarczycy i hashimoto

Tłuszcze i kwasy tłuszczowe omega-3 w niedoczynności tarczycy i hashimoto

Osoby z niedoczynnością tarczycy i chorobą Hashimoto powinny zwrócić uwagę zarówno na ilość jak i jakość spożywanych tłuszczów. Nie zaleca stosowania diet niskotłuszczowych, które mogą dodatkowo pogłębiać zaburzenia w funkcjonowaniu układu immunologicznego, jak również powodować niewystarczające wchłanianie się ważnych dla zdrowia witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E i K). Chorzy powinni spożywać produkty bogate w jedno – i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, w tym szczególności kwasy z rodziny omega-3, a jednocześnie starać się wyeliminować ze swojej diety lub ograniczyć do minimum podaż kwasów tłuszczowych nasyconych i typu trans , gdyż mogą one wpływać na zmniejszenie biosyntezy hormonów tarczycy.

„Dobre tłuszcze” (głównie pochodzenia roślinnego) wspomagają pracę tarczycy poprzez:

• stymulację konwersji tyroksyny w trójjodotyronine w wątrobie,
• poprawę wrażliwości tkanek na działanie hormonów gruczołu tarczowego,
• syntezę cytokin o właściwościach przeciwzapalnych,
• obniżenie ilości mediatorów o działaniu prozapalnym.

Dlatego jeśli masz chorą tarczycę, to dbaj o to, aby nie zabrakło ich w Twojej diecie!

Węglowodany – dieta z niskim IG i błonnik

Czy osoby z chorą tarczycą powinny stosować dietę z niskim indeksem glikemicznym (a pisząc dokładniej – spożywać posiłki o niskim ładunku glikemicznym)? W wielu przypadkach tak– nawet jako forma profilaktyki. Bowiem niedoczynności tarczycy bardzo często towarzyszy też insulinooporność lub inne zaburzenia gospodarki węglowodanowej (niestety, choroby lubią chodzić parami, a bywa, że i stadami!). 

Warto więc, aby w Twojej diecie znajdowały się węglowodany złożone, z dużą ilością błonnika pokarmowego, gdyż takie połączenie zwalnia procesy trawienia i wchłaniania glukozy, zapewniając tym samym jej stałe stężenie we krwi. 

Przygotowywane przez Ciebie posiłki powinny więc obfitować w:

•  produkty pełnoziarniste,
• świeże warzywa i owoce, 
• a wtedy bez obaw węglowodany mogą stanowić większą część wartości energetycznej diety. 

A jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat tego jak komponować swoje dania, aby nie martwić się o skoki glikemii, jedząc czasem mniej „wartościowe” produkty (bo przecież każdy z nas miewa ochotę na czekoladę lub ociekającą glutenem i serkiem pickę!), to koniecznie przeczytaj mojego najnowszego ebooka pt. „Niezbędnik Insulinoopornej”. Znajdziesz tam wiele cennych porad, które ułatwią Ci planowanie swojego codziennego jadłospisu 😊.

Błonnik w niedoczynności tarczycy

Ale wróćmy jeszcze na chwilę do naszego cennego błonnika pokarmowego, gdyż jego obecność w diecie jest niezwykle ważna u osób z chorą tarczycą. 

Zgodnie z aktualnymi zaleceniami jego spożycie powinno mieścić się w granicach 25g-40g na dobę. 

Taka ilość będzie pomocna w zwalczaniu uporczywych zaparć, które niestety dosyć często towarzyszą niedoczynności tarczycy oraz działać profilaktycznie przeciw powstawaniu polipów i żylaków odbytu. 

Odpowiednia podaż włókna pokarmowego w diecie chorych jest ważna, nie tylko ze względu na regulację rytmu wypróżnień, ale także z powodu jego właściwości detoksykacyjnych. Otóż błonnik niczym czarodziejska różdżka wychwytuje w naszym organizmie związki toksyczne zapobiegając ich ponownemu wchłanianiu w jelitach. Ponadto rozpuszczalna część włókna pokarmowego korzystnie wpływa na obniżenie stężenia cholesterolu całkowitego oraz jego frakcji LDL (prewencja zaburzeń lipidowych), a to wszystko może mieć istotne znaczenie w zapobieganiu rozwoju innych chorób przewlekłych. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej, koniecznie zajrzyj do naszego wpisu na temat błonnika pokarmowego.

PS: Błonnik pokarmowy może zaburzać wchłanianie lewotyroksyny (syntetyczny hormon tarczycy). Na początku terapii, kiedy dopiero są ustalane dawki hormonów, warto jeść podobne ilości błonnika rozłożone na różne posiłki, żeby można było ocenić czy wprowadzona farmakoterapia ma szansę odpowiednio zadziałać.

Diety eliminacyjne w chorobie Hashimoto i niedoczynności tarczycy

Dieta bez glutenu w niedoczynności tarczycy

Pewnie nie raz słyszałaś lub czytałaś, że przy chorobie Hashimoto (i często towarzyszącej jej niedoczynności tarczycy) trzeba przejść na dietę bezglutenową. Ale czy to prawda? Niektóre badania wskazują, że u osób z limfocytarnym zapaleniem gruczołu tarczowego istnieje większe ryzyko choroby trzewnej (celiakii – przy której faktycznie nie wolno jeść glutenu). 

Ponadto, u chorych na celiakię prawdopodobieństwo wystąpienia choroby Hashimoto jest wyższe niż u osób bez tego schorzenia (przypuszcza się, że wynika to z podob­nego podłoża genetycznego chorób). Jednak, co ważne – nie odstawiamy glutenu “profilaktycznie”, jeśli coś CIę niepokoi, udaj się na diagnostykę do gastroenterologa.

W związku powyższym zasadnym wydaje się być wykonanie diagnostyki w kierunku występowania celiakii u osób, u których wykryto zaburzenia pracy tarczycy na tle autoimmunologicznym i które mają “problemy z jelitami”. Dopiero po otrzymaniu wyników badań można rozważyć wprowadzenie odpowiednich zmian dietetycznych. 

Ważne jest, aby pamiętać, że nieuzasadnione wykluczenie jakiejkolwiek grupy produktów z diety może w niektórych przypadkach przynieść więcej szkody niż korzyści. Nie ma naukowego uzasadnienia dla stosowania diety bezglutenowej w pierwotnej pro­filaktyce niedoczynności tarczycy jak również u osób z autoimmunologicznym zapaleniem gruczołu tarczowego bez potwierdzonej celiakii lub innych form nietolerancji glutenu. 

Samo stosowanie diety bez glutenu w przypadku osób z chorą tarczycą nie prowadzi do obniżenia stężenia TSH oraz przeciwciał anty- tarczycowych we krwi .

Dieta bez laktozy, bez mleka w niedoczynności tarczycy

Nie ma rekomendacji dotyczących rutynowego i profilaktycznego stosowania diety bezmlecznej/bezlaktozowej w grupie pacjentów z chorobami tarczycy. Chorując na Hashimoto i niedoczynność gruczołu tarczowego warto więc przeprowadzić diagnostykę w kierunku nietolerancji laktozy i w przypadku zdiagnozowania tego zaburzenia dopiero rozważyć wprowadzenie diety eliminującej. 

Jeśli zdecydujesz się na dietę bezmleczną, pamiętaj o pozyskiwaniu wapnia z innych źródeł – osoby z niedoczynnością tarczycy są bardziej narażone na rozwój osteoporozy. 

Produkty wolotwórcze i soja

Osoby z niedoczynnością gruczołu tarczowego i chorobą Hashimoto często mają obawy przed spożywaniem warzyw krzyżowych ze względu na ich potencjalnie negatywny wpływ na zdrowie. Ale czy faktycznie mając chorą tarczycę trzeba unikać tych cennych produktów spożywczych?

Brokuł, kapusta, kalafior, brukselka, szpinak, soja czy jarmuż – są to warzywa z rodziny krzyżowych, które zawierają naturalnie związki wolotwórcze -czyli tak zwane goitrogeny.

Substancje goitrogenne wiążą jod uniemożliwiające tym samym poprawną syntezę hormonów tarczycy. A to z kolei może prowadzić do przerostu gruczołu tarczowego (powstania „wola”) i rozwoju jego niedoczynności. I choć brzmi to naprawdę nieciekawie, to trzeba pamiętać, że taka sytuacja może mieć miejsce wyłącznie w określonych warunkach. Jedynie osoby z niedoborem jodu, które jednocześnie spożywają duże ilości związków goitrogennych w ciągu dnia, mogą być narażone na ich niekorzystne działanie. Zatem zamiast obawiać się warzyw krzyżowych, które są zasobne w wiele cennych składników odżywczych i nadzwyczajne w świecie szkoda by było je eliminować z diety, jedz je w umiarkowanych ilościach, nie zapominając także o źródła jodu w swoim codziennym menu.

TIP – Jak można zmniejszyć zawartość goitrogenów w żywności?

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Werka z Ekipy Dr Lifestyle | gotowe diety | fit przepisy (@dietyzmarketow)

Goitrogeny nie lubią obróki termicznej! Tak bardzo, że w trakcie gotowania inaktywacji może ulec nawet 30% substancji wolotwórczych. Dodatkowo gotowanie bez przykrywki, z dużą ilością wody zwiększy jeszcze ten efekt, gdyż część związków ulotni się wraz z parą wodą.

Jak brać leki na niedoczynność tarczycy?

Podstawową metodą leczenia osób z niedoczynnością tarczycy jest podawanie odpowiednio dostosowanych dawek syntetycznych hormonów (lewotyroksyny), których gruczoł tarczowy nie jest w stanie samodzielnie produkować w odpowiednich ilościach. Dziś już wiemy, że sposób żywienia, w tym skład diety jak i rozkład posiłków ma istotny wpływ na efekty stosowanej farmakoterapii. Zaleca się przyjmowanie leku w godzinach porannych, przed spożyciem śniadania – najlepiej zachowując godzinną przerwę pomiędzy połknięciem medykamentu a skonsumowaniem pierwszego posiłku. Co ciekawe, warto rano sięgać po produkty bogate w witaminę C, która pozytywnie wpływa na wchłanianie lewotyroksyny. 

Co pogarsza wchłanianie letroxu, euthyroxu?

Niektóre produkty mogą pogarszać wchłanianie leków na niedoczynność tarczycy:

• kawa do śniadania a leki na tarczycę – zachowaj minimalny odstęp 30 minut, ale jeśli masz problem z wyrównaniem poziomu hormonów mimo przyjmowania leków, spróbuj wydłużyć ten czas do 2 h, 
• sok grejpfrutowy – nie pij do śniadania, 
• produkty sojowe – najlepiej unikaj ich w ciągu 4 godzin od przyjęcia tabletki; mleko sojowe warto zamienić na owsiane, migdałowe lub kokosowe (chyba, że używasz małych ilości – wówczas ograniczenie wchłaniania też będzie niższe).

Czego jeszcze nie lubi Twoja tarczyca?

Stresu, papierosów, braku snu, przetworzonej i mało wartościowej żywności – zatem jeśli chcesz zadbać o swoją tarczycę, to w pierwszej kolejności zadbaj o siebie!

Dieta w niedoczynność tarczycy – podsumowanie

Niedoczynność tarczycy to najbardziej powszechne zaburzenie funkcji gruczołu tarczowego, w którym dochodzi do zmniejszonej produkcji hormonów, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania wszystkich komórek naszego organizmu. I choć farmakoterapia to podstawowy i najważniejszy element leczenia tej jednostki chorobowej, to liczne badania naukowe wskazują na to, że zbilansowana dieta i zdrowe nawyki mają ogromny wpływ na przebieg jak i skuteczności wdrożonego leczenia. 

Odpowiednia dietoterapia, uwzględniająca optymalną kaloryczność oraz podaż wszystkich niezbędnych składników odżywczych (w szczególności jod, żelazo, selen, cynk, witaminy, białko i wielonienasycone kwasy tłuszczowe) wspiera pracę tarczycy i ma kluczowe znaczenie w osiągnięciu sukcesu terapeutycznego.

Przykładowa dieta przy niedoczynności tarczycy

Dzień I

Śniadanie

KANAPKI Z TWAROGIEM I PAPRYKĄ

• Chleb żytni razowy – 2 kromki
• Musztarda – 1 łyżeczka
• Papryka czerwona – 70 g (0.5 x Sztuka)
• Rzodkiewka – 60 g
• Siemię lniane (świeżo mielone) – 1 łyżeczka
• Twaróg naturalny chudy – 100 g
• Sól – do smaku
• Pieprz – do smaku

Sposób przygotowania:

1. Paprykę pokrój w paski. Rzodkiewki pokrój w ćwiartki. Twaróg pokrój w plastry.
2. Następnie kanapki posmaruj musztardą, połóż na nim plastry twarogu, posyp siemieniem lnianym, solą i pieprzem. Na wierzchu ułóż paprykę.
3. Zjedz kanapki i rzodkiewki.

II śniadanie

PÓŁBAGIETKA Z TWAROGIEM NA „NIESŁODKO”

• Czosnek granulowany – szczypta
• Ogórek – 80 g
• Półbagietka – 0,5 x sztuki
• Siemię lniane (świeżo mielone) – 1 łyżeczka
• Skyr jogurt naturalny – 0,5 opakowania
• Szczypiorek – 1 łyżeczka
• Twaróg naturalny chudy – 75 g
• Sól biała – do smaku

Sposób przygotowania:

1. Ogórka zetrzyj na tarce o małych oczkach, odciśnij go z nadmiaru wody. Następnie twaróg wymieszaj ze skyrem, ogórkiem, siemieniem lnianym, czosnkiem granulowanym i solą. Szczypiorek posiekaj.
2. Bagietkę przekrój na pół. Obie części posmaruj twarożkiem i na koniec posyp szczypiorkiem.

Obiad

MAKARON RYŻOWY PO CHIŃSKU Z WARZYWAMI I ŁOSOSIEM

(przepis na 2 porcje)

• Czosnek – 3 ząbki
• Czosnek granulowany – 2 szczypty
• Ksylitol – 11 g (1,5 x łyżeczki)
• Limonka – 2 łyżki soku
• Świeży łosoś – 150 g
• Makaron ryżowy – 100 g
• Marchew – 90 g
• Mielona papryka chili – szczypta (lub więcej, jeżeli lubisz ostre dania)
• Mielona słodka papryka – 1 łyżeczka
• Oliwa z oliwek – 2 łyżeczki
• Papryka czerwona – 140 g (1 x Sztuka)
• Por – 70 g (0.5 x Sztuka)
• Skrobia ziemniaczana – 10 g
• Sos sojowy – 3 łyżeczki
• Szczypiorek – 1 łyżeczka
• Woda – 2 łyżki
• Sól – do smaku

Sposób przygotowania:

1. Łososia pokrój w kostkę. Następnie wymieszaj skrobię z papryką słodką, czosnkiem granulowanym i solą. Do pojemniczka włóż kawałki ryby, wsyp skrobię z przyprawami, szczelnie go zamknij. Potrząśnij nim tak, aby przyprawy dokładnie oblepiły łososia.
2. Na łyżeczce oliwy usmaż łososia. Gdy będzie gotowy, zdejmij go z patelni.
3. Pora pokrój w półksiężyce. Następnie obierz marchewkę i pokrój w talarki, paprykę pokrój w sporą kostkę. Czosnek obierz z łupiny.
4. Na patelnię dodaj łyżeczkę oliwy. Następnie dodaj pora, paprykę, marchew i czosnek przeciśnięty przez praskę. Smaż warzywa, aż zmiękną.
5. Makaron ugotuj zgodnie z opisem na opakowaniu (przeczytaj wskazówkę na dole).
6. Przygotuj sos poprzez wymieszanie sosu sojowego, 2 łyżek soku z limonki, wody, ksylitolu i mielonej papryki chili (możesz dodać jej więcej w zależności od Twoich preferencji).
7. Do warzyw dodaj łososia i wlej sos. Następnie wymieszaj wszystko, aż sos zgęstnieje.
8. Warzywa z łososiem podawaj z makaronem ryżowym. Całe danie posyp na koniec posiekanym szczypiorkiem.
9. Sos przechowuj w lodówce, a jeśli przygotowałaś/eś całą porcję makaronu, przechowuj ją osobno.

Wskazówka – Makaron gotuj na świeżo – obiad jest wtedy smaczniejszy. Makaron ryżowy możesz też przygotować inaczej: zalej go wrzątkiem, przykryj i odczekaj 4-5 minut.

Kolacja

MAROKAŃSKA SAŁATKA Z BATATEM I SEREM FETA

(przepis na 2 porcje)

• Bataty – 200 g
• Cebula czerwona – 100 g
• Ciecierzyca ze słoiczka – 200 g
• Cynamon – 0,5 łyżeczki
• Czosnek – 2 ząbki
• Jabłko – 75 g
• Kmin rzymski – 0,5 łyżeczki
• Kuskus – 50 g
• Mielona papryka chili – szczypta (lub więcej, jeżeli lubisz ostre dania)
• Oliwa z oliwek – 10 g
• Orzechy brazylijskie – 15 g
• Ser sałatkowy typu feta- 110 g
• Sól – 2 szczypty

Sposób przygotowania:

1. Piekarnik nagrzej do 190°C (góra-dół).
2. Następnie pokrój cebulę w piórka. Batata obierz i razem z jabłkiem (ze skórką) pokrój w sporą kostkę. Czosnek pokrój w plasterki. Ciecierzycę opłucz pod bieżącą wodą.
3. Następnie w naczyniu żaroodpornym lub na blaszce wyłóż papier do pieczenia. Warzywa z jabłkiem włóż do naczynia, polej je oliwą i posyp przyprawami (cynamon, kmin rzymski, sól i mielona papryka chili, której możesz dodać więcej w zależności od Twoich preferencji). Następnie wymieszaj wszystko dokładnie.
4. Piecz około 30 minut, aż kawałki batatów będą miękkie. Czas pieczenia zależy od ich wielkości.
5. W międzyczasie kaszę kuskus zalej wrzątkiem (około 1 cm ponad jej poziom).
6. Kiedy warzywa się upieką wymieszaj je z kaszą i posyp posiekanymi orzechami oraz rozkruszonym serem.
7. Jutrzejszej porcji nie posypuj serem i orzechami, zrób to jutro po jej podgrzaniu.

Dzień II

Śniadanie

NOCNA OWSIANKA Z TRUSKAWKAMI

• Cynamon – spora szczypta
• Cytryna – łyżka soku z cytryny
• Ksylitol – 11 g (1,5 x łyżeczki)
• Płatki owsiane – 50 g (5 x Łyżka)
• Siemię lniane (świeżo mielone) – 1 łyżeczka
• Skyr jogurt naturalny – 1 opakowanie
• Mrożone truskawki – 100 g
• Woda – 75 g

Sposób przygotowania:

1. Z truskawek, łyżki soku z cytryny i łyżeczki ksylitolu przygotuj mus w rondelku. Kiedy truskawki się rozmrożą zmiażdż je widelcem lub zblenduj mrożone truskawki z odrobiną wody (30 g), ksylitolem i łyżką soku z cytryny.
2. Następnie płatki owsiane zalej wodą (75 g), jogurtem, dodaj pół łyżeczki ksylitolu, szczyptę cynamonu i wymieszaj. Kiedy mus truskawkowy przestygnie dodaj go na owsiankę i schowaj ją na noc do lodówki.
3. Rano posyp owsiankę świeżo zmielonym siemieniem lnianym.

II śniadanie

SKYR, ORZECHY I ŚLIWKI

• Orzechy brazylijskie – 15 g
• Skyr jogurt waniliowy – 1 opakowanie
• Śliwki – 160 g

Sposób przygotowania:

1. Zjedz wszystko jako przekąskę

Obiad

MAKARON RYŻOWY PO CHIŃSKU Z WARZYWAMI I ŁOSOSIEM

(potrawa jest już gotowa)

Kolacja

MAROKAŃSKA SAŁATKA Z BATATEM I SEREM FETA

(potrawa jest już gotowa)

Jadłospis pochodzi z edycji IX całorocznej. Całe rozpiski możesz podejrzeć tutaj -> Dieta Lidlowa i Jadłospis z Biedry.

Dietę możesz kupić w odpowiedniej dla Ciebie kaloryczności, dostosowanej do Twoich celów i potrzeb. Jeżeli nie wiesz jaka ilość kalorii jest dla Ciebie odpowiednia, napisz do nas za pomocą naszego formularza z prośbą o dobór kaloryczności. Chętnie pomożemy!

Bibliografia

1. Zakrzewska E., Zegan M., Michota-Katulska E. Zalecenia dietetyczne w niedoczynności tarczycy przy współwystępowaniu choroby Hashimoto. Bromatol Chem Toksykol. 2015;48(2):
   Forum Zaburzeń Metabolicznych 2017;8(4)
2. Ratajczak A.E., Moszak M., Grzymisławski M., Zalecenia żywieniowe w niedoczynności tarczycy i chorobie Hashimoto, „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne” 7(4), 2017.
3. Patusiak K., Michałowska J., Bogdański P. Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycyVaria Medica 2018 tom 2, nr 2, strony.