Blog

powrót
Wróć
02.01.2017

Jak pokonać trądzik nie płacąc za to ani złotówki?

Dietetyka
--
dieta, laktoza, mleko, nietolerancja laktozy, trądzik

Jeśli zsumowałabym wszystkie pieniądze wydane na walkę z trądzikiem, wypryskami i innymi niedoskonałościami cery, wyszłyby z tego takie miliony monet, o których nawet Mrozu nie śpiewał. Próbowałam kilkunastu metod (w tym wielu jednocześnie). Po drodze popełniałam wszystkie możliwe błędy, jedynie pogarszając stan cery. Suszyłam ją na wiór, zapychałam pory, a chcąc je oczyścić stosowałam silne peelingi, rozprowadzając problemy na całą twarz. A trądzik był dalej.

Zostawiłam sporo pieniędzy u dermatologów i kosmetologów, przeszłam serie zabiegów kwasami, oczyszczanie manualne i wędrówki różnych dziwnych urządzeń po mojej twarzy. I nic. Odnosiłam wrażenie, że prędzej rząd obniży podatki, niż ja zrobię sobie z twarzy pupcię niemowlęcia.

[właśnie aktualizuję ten wpis po sześciu latach i, no cóż – podatki coraz wyższe, zmarszczek przybywa, ale trądziku nadal nie ma!]

Trądzik a dieta – czy jedzenie ma znaczenie?

trądzik hormonalny trądzik a dieta

Kiedy pytałam specjalistów czy trądzik da się zredukować dietą, słyszałam, że to mity i można spróbować, ale szału by się nie spodziewali, bo przecież pani, pani Moniko, ma trądzik hormonalny (co ze względu na PCOS od 13 r.ż. nie wydawało się diagnozą nietrafioną), a to nie są takie proste rzeczy, że odstawi pani czekoladę i będzie wszystko dobrze.

No patrzcie, a jest :).

Ograniczyłam mleko i trądzik się zmniejszył

nietolerancja laktozy skutki

Ponad 6 lat temu postanowiłam ograniczyć mleko – teraz bym tego nie zrobiła, wtedy wiązałam jego spożywanie z nasilonymi migrenami. Czas pokazał, że nie było to ciągiem przyczynowo-skutkowym, a jedynie korelacją. Prawdziwą przyczyną migren okazały się zaburzenia lękowe i epizody depresyjne, była to typowa reakcja psychosomatyczna.

Piernik do wiatraka ma chociaż mąkę, ale co ma mleko do zaburzeń nastroju?!

Gdy miałam lepszy psychicznie czas, miałam siłę dbać dietę – migren nie było.

Przestawałam dbać o dietę, wracałam do mleka – migreny wracały. Ale nie dlatego, że powodowało je mleko! Migreny wracały w okresach nasilonych dolegliwości psychicznych, a przypadkiem zbiegało się w to czasie z brakiem sił na dbanie o dietę. Wpadłam w pułapkę nadmiernego polegania na subiektywnych odczuciach. Zawsze warto słuchać swojego organizmu, ale nie bezkrytycznie. (Gdybym słuchała go w kwestii chęci do ćwiczeń, byłabym na jodze ze dwa razy w roku;)).

Jednak z każdym kolejnym tygodniem od wyeliminowania mleka z jadłospisu, stan cery się poprawiał.  

słuchawki do biegania bluetooth plantronics

Mleko a trądzik – czy mleko ma wpływ na trądzik? Spójrzmy na liczby i szybkie fakty

  • 77 NIE / 56 TAK – gdy zapytałam członków mojej grupy na Facebooku o to czy zauważają wpływ nabiału na pogorszenie stanu cery, 77 osób odpowiedziało nie, a 56 potwierdziło związek picia mleka i jego przetworów na pogorszenie stanu cery,
  • zwiększone spożywanie nabiału jest związane z występowaniem trądziku (w tym badaniu nie wykazano różnego wpływu nabiału półtłustego i pełnotłustego na stan skóry) [12],
  • mleko może powodować (czy częściej: nasilać) trądzik ze względu na:
    • zawarty w nim czynnik IGF-1 – nasilający łojotok, który sprzyja rozwojowi zmian skórnych; najwyższe stężenia IGF-1 obserwuje się u osób z trądzikiem, a liczba zmian trądzikowych jest związana ze stężeniem IGF-1 w osoczu [8],
    • główne frakcje białkowe mleka krowiego – kazeinę oraz białko serwatkowe. Białko serwatkowe może nasilać wydzielania insuliny, podczas gdy kazeina zwiększa ŁG poprzez zwiększenie wydzielania IGF-1[9],
  • w przeszłości istniały przesłanki, że mleko pełnotłuste może być bezpieczniejsze, niż mleko o obniżonej zawartości tłuszczu [4] (w procesie odtłuszczania mleka pozbawia się go również części estrogenów i progesteronu, które pozytywnie wpływają na stan cery i przewidywano, że może to działać łagodząco na objawy trądziku), ale metaanaliza z 2018 roku tego nie potwierdza; niezależnie czy spożywa się mleko odtłuszczone czy mleko pełne czy jogurt szansa na występowanie trądziku jest większa [12].

Czy czekolada powoduje trądzik?

  • rezygnacja z czekolady jest często proponowana przez dermatologów jako wsparcie leczenia trądziku, nie dziwi więc fakt, że aż 66% spośród 316 greckich nastolatków twierdziło, że jedzenie czekolady wpływa negatywnie na stan cery [5],
  • jednakże inne badania wykazują związek jedzenia czekolady ze zwiększonym wydzielaniem sebum i pogorszenie stanu skóry u około 1/3 badanych [2],
  • co istotne, większość hipotez mówi o potencjalnej szkodliwości czekolady ze względu na zawarte w niej mleko i cukier, co ma związek z jej indeksem glikemicznym, a nie na bezpośredni związek jedzenia czekolady i powstawania wyprysków,
  • jest kilka badań wskazujących na kakao jako niekorzystny czynnik w występowaniu trądziku [13,14];  
  • naukowcy jednak nie ustalili, czy czekolada nasila zmiany trądzikowe, a jeśli tak, to jakie dokładnie czynniki determinują ten proces [15],
  • trudno przewidzieć konkretny wpływ czekolady na trądzik, ponieważ czekolady mają rózne składy.

Laktoza a trądzik

Powyższe fakty pokazują, że to nie laktoza powoduje trądzik. Mogą za to powodować go (subtelne) zmiany w wydzielaniu hormonów (m.in. insuliny – do której jeszcze wrócimy) spowodowane przez spożywanie mleka. U osób ze zdiagnozowaną nietolerancją laktozy, po wyeliminowaniu jej źródła (czyli mleka i przetworów mlecznych) stan skóry poprawia się za sprawą ograniczenia spożycia mleka, a nie samej laktozy. Efekt poprawy stanu skóry raczej nie wystąpi przy spożywaniu mleka i nabiału bezlaktozowego, bo to nie laktoza jest przyczyną potencjalnych problemów.

Czy mleko powoduje trądzik?

Powyższe wyniki badań mają często niską jakość i do dziś nie znamy niepodważalnego wyjaśnienia, które postawiłoby kropkę nad “i” w dyskusji na temat związku spożywania mleka i występowania trądziku [7,11]. Jednakże coraz mocniej wskazuje się, że nadmierne spożywanie nabiału wiąże się z występowaniem trądziku [12].

Warto pamiętać, że trądzik może mieć różne przyczyny u różnych osób i nabiał nie musi być jego podstawą. Jednak jeśli od długiego czasu borykasz się z problemami skórnymi, rozważ eliminację mleka i jego przetworów na 4-8 tygodni. Pamiętaj, że poza oczywistymi produktami (mleko, jogurty, kefiry, sery itp.) mleko znajduje się również w słodyczach, żywności przetworzonej. 

Pamiętaj, by w okresie eliminacji mleka nie zmieniać kosmetyków pielęgnacyjnych, nie stosować nowych zabiegów, maseczek, suplementów. Nie zmieniaj nic, oprócz usunięciu z jadłospisu mleka i jego przetworów. Tylko wtedy będziesz mogła (lub mógł) obiektywnie ocenić wpływ (nie)spożywania mleka na stan skóry.

Odstawiłam mleko, ale kluczowe było coś innego

Oceniając moje nawyki żywieniowe z perspektywy czasu widzę, że okres diety bezmlecznej, był generalnie okresem zwiększonego dbania o jakość diety, dużo różnorodnych produktów, mało słodyczy i fast foodów, ograniczenie przejadania się, dbałość o ruch. Wszystkie te czynniki pośrednio wpływają na wrażliwość na insulinę. Te działania są zbawienne przy PCOS, pomagają trzymać poziomy tzw. „męskich” hormonów w ryzach, co również pośrednio wpływa na kondycję skóry.

Dziś jem już mleko, nie ograniczam go wcale, a nadal nie mam nawrotów ostrego trądziku, zdarzają się sporadyczne wypryski. To dla mnie pouczające doświadczenie – już wtedy byłam mocno wkręcona w zdrow(sz)e odżywianie, kończyłam studia, a tak bardzo uległam sile autosugestii!

Jeśli czytając o wpływie mleka na insulinę kiwaliście głową ze zrozumieniem i było to dla Was argumentem za odstawieniem mleka na rzecz poprawy wyglądu cery to…

Poczekajcie chwilę.

Dieta z niskim indeksem glikemicznym a trądzik

Najpierw warto wypróbować dietę trzymającą w ryzach ładunek glikemiczny, jako że to właśnie niższy ładunek glikemiczny ma najlepsze poparcie w badaniach o dietetycznych podłożach występowania trądziku [10, 16]. Dieta z niższym ładunkiem glikemicznym może okazać się łatwiejszym rozwiązaniem, niż eliminowanie mleka i jego przetworów z diety.

Możesz poszukać informacji o „diecie z niskim IG” na własną rękę lub poszukać pomocy u dietetyka (drożej, ale indywidualnie) czy skorzystać z gotowych diet dostępnych w Internecie np. dietami z marketów (taniej, ale z ograniczoną indywidualizacją).

Nie lubisz diet? Polecam Twojej uwadze „Niezbędnik insulinoopornej” – poradnik o diecie z niskim ładunkiem glikemicznym, ale bez liczenia kalorii i ważenia produktów. Nauczysz się jak komponować posiłki, w jakiej kolejności jeść, co suplementować, jak wybierać mniejsze zło – w skrócie wszystko, co potrzebne, żeby poprawić wrażliwość na insulinę.

Czym się różni dieta z niskim IG od diety z niskim ŁG?

To głównie kwestia nazewnictwa, ładunek glikemiczny lepiej oddaje realne zmiany glikemii po posiłku, a indeks glikemiczny to bardziej teoretyczny parametr.

Podsumowanie – dieta a trądzik

Krok pierwszy – wprowadź dietę z niższym Ładunkiem Glikemicznym (dbając o jej urozmaicenie!). Równie ważny, co ładunek glikemiczny jest tu potencjał przeciwzapalny diety.

Krok drugi, jeśli objawy się nie zmniejszą – spróbuj wyeliminować mleko na 4-8 tygodni. Następnie wprowadzaj niewielkie ilości i testuj, jaka ilość nie nasila u Ciebie objawów. Więcej o diecie bezmlecznej przeczytasz w tym wpisie.

Dodatkowo: Indywidualne szukanie przyczyn w stanie zdrowia, błędach w pielęgnacji, alergiach pokarmowych.

Praktykuję dietę z niższym ładunkiem glikemicznym od kilku lat, udało mi się dzięki temu przywrócić owulacje, objawy PCOS się nie nasilają, a przy okazji mam ładniejszą skórę.

Trądzik może być objawem zaburzeniem hormonalnych, niektóre z nich należą do zaburzeń dietozależnych. Klasyczny przykład – PCOS z hiperandrogenizmem i insulinoopornością.

Dieta przeciwzapalna i z niskim ładunkiem glikemicznym może wyeliminować przyczynę, wówczas zmiany skórne uspokajają się bez zastosowania leczenia dermatologicznego. To nie znaczy, że zniechęcam do wizyt u dermatologa, absolutnie! Po prostu z racji zawodu skupiłam się na tym, na czym się znam :). Dieta nie wyleczy każdego trądziku, ale w części wypadków będzie stanowić co najmniej wsparcie leczenia, a w niektórych sytuacjach jego podstawę.

A co Tobie najlepiej pomaga w walce z trądzikiem? Jeśli próbowałaś sprawdzić na sobie wpływ mleka na trądzik, podziel się swoimi obserwacjami w komentarzu. Czy w Twoim przypadku coś się zmieniło? A może zauważyłaś nasilanie się objawów trądziku po spożywaniu przetworów mleka?

Bibliografia

  1. Ulvestad, M., et al. „Acne and dairy products in adolescence: results from a Norwegian longitudinal study.” Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology 31.3 (2017): 530-535.
  2. Kucharska, Alicja, Agnieszka Szmurło, and Beata Sińska. „Significance of diet in treated and untreated acne vulgaris.” Advances in Dermatology and Allergology/Postępy Dermatologii i Alergologii 33.2 (2016): 81-86.
  3. Melnik, Bodo C., and Gerd Schmitz. „Role of insulin, insulin‐like growth factor‐1, hyperglycaemic food and milk consumption in the pathogenesis of acne vulgaris.” Experimental dermatology 18.10 (2009): 833-841.
  4. Costa, Adilson, Denise Lage, and Thaís Abdalla Moisés. „Acne and diet: truth or myth?.” Anais brasileiros de dermatologia 85 (2010): 346-353.
  5. Spencer, Elsa H., Hope R. Ferdowsian, and Neal D. Barnard. „Diet and acne: a review of the evidence.” International journal of dermatology 48.4 (2009): 339-347.
  6. Melnik, Bodo C. „Evidence for acne-promoting effects of milk and other insulinotropic dairy products.” Milk and Milk Products in Human Nutrition 67 (2011): 131-145.
  7. Fiedler, Friederike, et al. „Acne and nutrition: a systematic review.” Acta dermato-venereologica 97.1 (2017): 7-9.
  8. Daszkiewicz, Magdalena. „Associations between diet and acne lesions.” Roczniki Państwowego Zakładu Higieny 72.2 (2021).
  9. Akpinar Kara, Yesim, and Deniz Ozdemir. „Evaluation of food consumption in patients with acne vulgaris and its relationship with acne severity.” Journal of cosmetic dermatology 19.8 (2020): 2109-2113.
  10. Fiedler, Friederike, et al. „Acne and nutrition: a systematic review.” Acta dermato-venereologica 97.1 (2017): 7-9.
  11. Claudel, Jean-Paul, et al. „Acne and nutrition: hypotheses, myths and facts.” Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology 32.10 (2018): 1631-1637.
  12. Juhl, Christian R., et al. „Dairy intake and acne vulgaris: a systematic review and meta-analysis of 78,529 children, adolescents, and young adults.” Nutrients 10.8 (2018): 1049.
  13. Caperton, Caroline, et al. „Double-blind, placebo-controlled study assessing the effect of chocolate consumption in subjects with a history of acne vulgaris.” The Journal of clinical and aesthetic dermatology 7.5 (2014): 19.
  14. Delost, Gregory R., Maria E. Delost, and Jenifer Lloyd. „The impact of chocolate consumption on acne vulgaris in college students: A randomized crossover study.” Journal of the American Academy of Dermatology 75.1 (2016): 220-222.
  15. Daszkiewicz, Magdalena. „Associations between diet and acne lesions.” Roczniki Państwowego Zakładu Higieny 72.2 (2021).
  16. Conforti, Claudio, et al. „Acne and diet: a review.” International Journal of Dermatology 61.8 (2022): 930-934.
zielone liściezielone liściezielone liście