Przyszła! Wszystko budzi się do życia, mamy dłuższe dni, więcej słońca i energii do działania, trochę lepszy nastrój. Po pół roku w mroku “znowu przyszedł maj, zamieszał w naszym sercu”. ale razem z wiosną mogą pojawiać się też myśli: “czas wziąć się za siebie”, “mało czasu do lata, trzeba zrobić formę”, “przechodzę na dietę” i wiele podobnych. Też tak czasem masz?
Jeśli tak, to ja proponuję Ci, aby w tym roku zamiast przechodzić na kolejne restrykcyjne diety, stosować głodówki i rzucać się na katorżnicze treningi spalające jak najwięcej kilokalorii, zacząć zadbać o swoje zdrowie w inny sposób.
Na talerzu: na którą ze wszystkich rad o zdrow(sz)ym odżywianiu masz teraz zasoby i ochotę? Nie myśl “jak powinnam teraz jeść”, a “co mam ochotę zmienić w swojej diecie”? Zaplanuj mniej rzeczy, ale realnie!
Ruchowo: załóż, że nieważny czas ani rodzaj treningu – ważne, żeby był! Nie ma nieopłacalnej ilości i formy ruchu, a budząc się z zimowego snu najbardziej liczy się to, żeby… nie przespać kolejnych kilku miesięcy 😉
Dla głowy: nie będę się tu wymądrzać w nie swojej działce, ale chciałam tylko rzucić myśl, że może skoro wiosenne porządki przydają się naszym szafom, działkom, balkonom i garażom, przydałyby się też miejscu, w którym spędzamy tak dużo czasu – w naszych głowach!! Warto spróbować zostawić za sobą ograniczające przekonania, zerwać z tym, co nam nie służy i zrobić miejsce na nowe.
Dla ogólnego dobrostanu: zrobić badania profilaktyczne.
Ten wpis powstał we współpracy z DIAGNOSTYKĄ, która w wiosennej akcji profilaktycznej ZDROWIE NA PLUS zachęca do badań profilaktycznych oraz oceny stanu zdrowia i oferuje 3 pakiety badań w bardzo obniżonych cenach.
Poniżej w tabelach znajdziesz badania, które wchodzą w skład wszystkich promocyjnych pakietów i informacje o tym, po co sprawdzać dany parametr i o czym świadczy. Zapoznasz się także z normami, jednak warto pamiętać, że na każdych wynikach badań jest podany zakres referencyjny i to do niego powinno się odnosić swój wynik.
Dlatego interpretacja wyników badań i ewentualne leczenie jest po stronie lekarza, nie doktora Google 🙂
BADANIE | NORMA | ZNACZENIE | LEKARZ |
morfologia krwi | szczegółowo rozpisane na wynikach badańpoza wynikami konkretnych parametrów ważne jest odnoszenie ich do innych wyników badań | – pozwala na ogólną ocenę układu czerwono– i białokrwinkowego, oraz płytek krwi;- pośrednio informuje o niedoborach niektórych pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii oraz infekcjach. | lekarz pierwszego kontaktu, który powinien pokierować pacjenta dalej |
lipidogram: cholesterol całkowity (CHOL), cholesterol HDL (HDL), cholesterol nie-HDL (nie-HDL), cholesterol LDL (LDL), triglicerydy (TG) | CHOL: <190 mg/dl (5,0 mmol/l)HDL:kobiety >45 mg/dl (1,2 mmol/l,mężczyźni >40 mg/dl (1,0 mmol/l)nie-HDL: < 30 mg/dl (3,4 mmol/l)** dla osób mających umiarkowane ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowegoLDL: <115 mg/dl (3,0 mmol/l)**** dla osób zdrowych, mających małe ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego triglicerydy: <150 mg/dl (1,7 mmol/l) | – służy do monitorowania gospodarki lipidowej organizmu i oszacowania ryzyka zachorowania na choroby sercowo–naczyniowe | lekarz pierwszego kontaktu |
glukoza | 70-99 mg/dl (3,9-5, 5 mmol/l) – prawidłowa glikemia na czczo100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l) – nieprawidłowa glikemia na czczo; wskazane wykonanie testu OGTT≥ 126 mg/dl (7,0 mmol/l) – cukrzyca (rozpoznanie przy dwukrotnym oznaczeniu) | – rozpoznanie zaburzeń metabolizmu glukozy– monitorowanieleczenia zaburzeń gospodarki węglowodanowej | diabetolog, endokrynolog, lekarz pierwszego kontaktu |
insulina*** | szeroki zakres: 3-25 μIU/ml;jako optimum podaje się wyniki ≤10 μIU/ml,a jako wynik alarmujący o zwiększonym ryzyku insulinooporności >15 μIU/ml | – do diagnostyki zaburzeń gospodarki węglowodanowej, w tym insulinooporności– do oceny skuteczności wprowadzonych zmian w stylu życia i leczenia | diabetolog, endokrynolog |
kreatynina (+eGFR) | kobiety: 0,59-1,04 mg/dlmężczyźni: 0,74-1,35 mg/dl | – ocena funkcji filtracyjnej nerek– informuje o wydolności lub stopniu niewydolności narządu | lekarz pierwszego kontaktu, nefrolog |
ALT | 0-40 U/l | – ocena funkcji wątroby– diagnostyka ostrych i przewlekłych stanów zapalnych wątroby | lekarz pierwszego kontaktu lub hepatolog |
TSH | widełki normy są dość duże (nawet od 0,2 do 4,5mμIU/l) i zależne od wieku, płci, trymestru ciążywynik TSH powinien być interpretowany przez lekarza | – ocena pracy tarczycy– do diagnozowania niedoczynności i nadczynności tarczycy– ocena skuteczności leczenia niedoczynności i nadczynności tarczycy | endokrynolog |
CRP | dorośli: <5 mg/dlkobiety w ciąży: <10 mg/dl | – wskaźnik stanu zapalnego– wzrasta najczęściej w przebiegu infekcji bakteryjnej, po urazach, w trakcie przewlekłych chorób zapalnych (np. RZS), nieswoistych zapalnych chorób jelit oraz nowotworów. | lekarz pierwszego kontaktu |
potas | 3,5–5,0 mmol/l | – do oceny równowagi wodno-elektrolitowej lub kwasowo-zasadowej– diagnoza zaburzeń czynności serca– kontrola terapii lekami moczopędnymi lub nasercowymi | lekarz pierwszego kontaktu lub inny lekarz prowadzący w przypadku leczenia chorób np. serca, nerek wpływających na poziom potasu we krwi |
Poniższe adnotacje odnoszą się do każdego pakietu.
* Wartości nie-HDL w zależności od szacowanej wielkości ryzyka sercowo-naczyniowego:
** Wartości LDL w zależności od ryzyka sercowo-naczyniowego:
*** W żadnym z pakietów nie ma insuliny, jednak warto dorzucić ją do koszyka, aby sprawdzić jej poziom, szczególnie jeśli odczuwasz takie objawy jak: ciągły apetyt na słodycze, problemy z redukcją masy ciała, rozdrażnienie, problemy z pamięcią i koncentracją, obniżony nastrój, zmęczenie. W połączeniu z badaniem glukozy, można będzie wyliczyć wskaźnik HOMA-IR i ocenić ryzyko insulinooporności.
BADANIE | NORMA | ZNACZENIE | LEKARZ |
morfologia krwi | szczegółowo rozpisane na wynikach badańpoza wynikami konkretnych parametrów ważne jest odnoszenie ich do innych wyników badań | – pozwala na ogólną ocenę układu czerwono– i białokrwinkowego, oraz płytek krwi;- informuje o niedoborach pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii oraz infekcjach. | lekarz pierwszego kontaktu, który powinien pokierować pacjenta dalej |
glukoza | 70-99 mg/dl (3,9-5, 5 mmol/l) – prawidłowa glikemia na czczo100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l) – nieprawidłowa glikemia na czczo≥ 126 mg/dl (7,0 mmol/l) – cukrzyca (rozpoznanie przy dwukrotnym oznaczeniu) | – rozpoznanie zaburzeń metabolizmu glukozy– monitorowanieleczenia zaburzeń gospodarki węglowodanowej | diabetolog, endokrynolog |
potas | 3,5–5,0 mmol/l | – do oceny równowagi wodno-elektrolitowej lub kwasowo-zasadowej– diagnoza zaburzeń czynności serca– kontrola terapii lekami moczopędnymi lub nasercowymi | lekarz pierwszego kontaktu lub inny lekarz prowadzący w przypadku leczenia chorób np. serca, nerek wpływających na poziom potasu we krwi |
lipidogram: cholesterol całkowity (CHOL), cholesterol HDL (HDL), cholesterol nie-HDL (nie-HDL), cholesterol LDL (LDL), triglicerydy (TG) | CHOL: <190 mg/dl (5,0 mmol/l)HDL:kobiety >45 mg/dl (1,2 mmol/l,mężczyźni >40 mg/dl (1,0 mmol/l)nie-HDL: < 30 mg/dl (3,4 mmol/l) → dla osób mających umiarkowane ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowegoLDL: <115 mg/dl (3,0 mmol/l) → dla osób zdrowych, mających małe ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowegotriglicerydy: <150 mg/dl (1,7 mmol/l) | – służy do monitorowania gospodarki lipidowej organizmu i oszacowania ryzyka zachorowania na choroby sercowo–naczyniowe | lekarz pierwszego kontaktu |
ALT | 0-40 U/l | – ocena funkcji wątroby– diagnostyka ostrych i przewlekłych stanów zapalnych wątroby | lekarz pierwszego kontaktu lub hepatolog |
GGTP | kobiety: 0-35 U/Lmężczyźni: 0-40 U/L | – diagnostyka chorób dróg żółciowych, i wątroby | lekarz pierwszego kontaktu lub hepatolog |
kreatynina (+eGFR) | kobiety: 0,59-1,04 mg/dlmężczyźni: 0,74-1,35 mg/dl | – ocena funkcji filtracyjnej nerek– informuje o wydolności lub stopniu niewydolności narządu | nefrolog lub lekarz prowadzący leczenie innych chorób przewlekłych, które odpowiadają za podwyższony poziom kreatyniny |
kwas moczowy | 180-420 μmol/L (3-7 mg/dL) | – pomocniczo w diagnostyce dny moczanowej– pomaga w analizie zagrożenia kamicą nerkową– niezależny czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych | lekarz pierwszego kontaktu |
magnez | 0,65-1,2 mmol/l | – do diagnostyki zaburzeń nerwowo-mięśniowych (nawracające skurcze, drżenia, mrowienia, osłabienia mięśni) i zaburzeń rytmu serca | lekarz pierwszego kontaktu |
CRP | dorośli: 5 mg/dlkobiety w ciąży: <10 mg/dl | – wskaźnik stanu zapalnego– wzrasta najczęściej w przebiegu infekcji bakteryjnej, po urazach, w trakcie przewlekłych chorób zapalnych (np. RZS), nieswoistych zapalnych chorób jelit oraz nowotworów. | lekarz pierwszego kontaktu |
TSH | widełki normy są dość duże (nawet od 0,2–4,5mμIU/l) i zależne od wieku, trymestru ciążywynik TSH powinien być interpretowany przez lekarza | – ocena pracy tarczycy– do diagnozowania niedoczynności i nadczynności tarczycy– ocena skuteczności leczenia niedoczynności i nadczynności tarczycy | endokrynolog |
FT4 | 9-22 pmol/l (0,8- 1,8 ng/dl)zakresy zależne od wieku, płci, trymestru ciąży | – diagnoza chorób tarczycy i monitorowanie leczenia | endokrynolog |
transferyna | 2-4 g/l (lub 25-50 μmol/l) | – informuje o poziomie zmagazynowanego w organizmie żelaza – pomocna w diagnostyce niedoborów żelaza | lekarz pierwszego kontaktu, hematolog |
hemoglobina glikowana | Dla rozpoznania cukrzycy: >6,5% (>48mmol/mol)W monitorowaniu cukrzycy:cele ogólne: HbA1c ≤ 7% (≤53 mmol/mol)cele indywidualne: pod tabelą | – rozpoznanie cukrzycy– do oceny wyrównania glikemii u chorych na cukrzycę | diabetolog, endokrynolog |
witamina D metabolit 25(OH) | optymalny poziom: 30-50 ng/mL | – badanie pomaga w dobraniu odpowiedniej dawki witaminy D3 do codziennej suplementacji– odpowiedni poziom wit. D wpływa na mniejsze ryzyko chorób cywilizacyjnych i ich łagodniejszy przebieg, odporność, stan kości, mniejsze ryzyko depresji, lepszą koncentrację i ogólny dobrostan układu nerwowego. | lekarz pierwszego kontaktu |
Cele indywidualne:
1. HbA1c ≤ 6,5% (≤ 48 mmol/mol):
2. HbA1c ≤ 8,0% (≤ 64 mmol/mol):
3. HbA1c < 6,5% (48 mmol/mol):
BADANIE | NORMA | ZNACZENIE | LEKARZ |
morfologia krwi | szczegółowo rozpisane na wynikach badańpoza wynikami konkretnych parametrów ważne jest odnoszenie ich do innych wyników badań | – pozwala na ogólną ocenę układu czerwono– i białokrwinkowego, oraz płytek krwi;- informuje o niedoborach pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii oraz infekcjach. | lekarz pierwszego kontaktu, który powinien pokierować pacjenta dalej |
PT (INR) Inaczej → czas protrombinowy (standaryzowany współczynnik czasu protrombinowego) | PT: 12-16 sINR: 0,8-1,2INR dla osób leczonych przeciwzakrzepowo: 2,0-3,0INR dla osób z wszczepionymi mechanicznymi zastawkami serca: 2,5-3,5 | – rozpoznanie zaburzeń krzepnięcia krwi (np. gdy masz skłonność do siniaków, częstych krwawień z nosa– monitorowanie skuteczności leczenia przeciwzakrzepowe-go | kardiolog |
glukoza | 70-99 mg/dl (3,9-5, 5 mmol/l) – prawidłowa glikemia na czczo100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l) – nieprawidłowa glikemia na czczo≥ 126 mg/dl (7,0 mmol/l) – cukrzyca (rozpoznanie przy dwukrotnym oznaczeniu) | – rozpoznanie zaburzeń metabolizmu glukozy– monitorowanieleczenia zaburzeń gospodarki węglowodanowej | diabetolog, endokrynolog |
potas | 3,5–5,0 mmol/l | – do oceny równowagi wodno-elektrolitowej lub kwasowo-zasadowej– diagnoza zaburzeń czynności serca– kontrola terapii lekami moczopędnymi lub nasercowymi | lekarz pierwszego kontaktu lub inny lekarz prowadzący w przypadku leczenia chorób np. serca, nerek wpływających na poziom potasu we krwi |
lipidogram: cholesterol całkowity (CHOL), cholesterol HDL (HDL), cholesterol nie-HDL (nie-HDL), cholesterol LDL (LDL), triglicerydy (TG) | CHOL: <190 mg/dl (5,0 mmol/l)HDL:kobiety >45 mg/dl (1,2 mmol/l,mężczyźni >40 mg/dl (1,0 mmol/l)nie-HDL: < 30 mg/dl (3,4 mmol/l) → dla osób mających umiarkowane ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowegoLDL: <115 mg/dl (3,0 mmol/l) → dla osób zdrowych, mających małe ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego triglicerydy: <150 mg/dl (1,7 mmol/l) | służy do monitorowania gospodarki lipidowej organizmu i oszacowania ryzyka zachorowania na choroby sercowo–naczyniowe | lekarz pierwszego kontaktu |
ALT (aminotransferaza alaninowa) | 0-40 U/l | – ocena funkcji wątroby– diagnostyka ostrych i przewlekłych stanów zapalnych wątroby | lekarz pierwszego kontaktu lub hepatolog |
AST (aminotransferaza asparaginianowa) | 0-40 U/l | – diagnostyka ostrych i przewlekłych stanów zapalnych wątroby | lekarz pierwszego kontaktu lub hepatolog |
GGTP (gamma- glutamylotranspeptydaza) | kobiety: 0-35 U/Lmężczyźni: 0-40 U/L | – diagnostyka chorób dróg żółciowych, trzustki i wątroby | lekarz pierwszego kontaktu lub hepatolog |
ALP (fosfataza alkaliczna) | 40-129 U/l | – diagnostyka chorób wątroby, oraz układu kostnego | lekarz pierwszego kontaktu lub hepatolog |
BIL (bilirubina całkowita) | 0,1-1,2 mg/dl | – diagnostyka chorób wątroby, dróg żółciowych i zespołów hemolitycznych | lekarz pierwszego kontaktu lub hepatolog |
kreatynina (+eGFR) | kobiety: 0,59-1,04 mg/dlmężczyźni: 0,74-1,35 mg/dl | – ocena funkcji filtracyjnej nerek– informuje o wydolności lub stopniu niewydolności narządu | nefrolog lub lekarz prowadzący leczenie innych chorób przewlekłych, które odpowiadają za podwyższony poziom kreatyniny |
kwas moczowy | 180-420 μmol/L (3-7 mg/dL) | – do rozpoznania dny moczanowej– pomaga w analizie zagrożenia kamicą nerkową– niezależny czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych | lekarz pierwszego kontaktu |
albumina | 3,5-5,5 g/dl | – do diagnostyki: chorób wątroby, nerek, jelit, skóry, stanów septycznych, stanów niedożywienia | lekarz pierwszego kontaktu |
ferrytyna | kobiety: 10-200 µg/lmężczyźni: 15-400 µg/l Optymalny poziom >50 µg/l | – ocena zapasów żelaza pomocna w diagnozie niedoborów żelaza | lekarz pierwszego kontaktu |
wapń całkowity | 2,25 – 2,75 mmol/l | – optymalne stężenie wapnia we krwi wpływa na stan kości, zębów, skóry, paznokci, pracę mięśni, układu nerwowego i krzepnięcia– ocena poziomu wapnia w przebiegu chorób układu kostnego, zaburzeń funkcji: nerek, serca i układu pokarmowego | lekarz pierwszego kontaktu |
magnez | 0,65-1,2 mmol/l | – do diagnostyki zaburzeń nerwowo-mięśniowych (nawracające skurcze, drżenia, mrowienia, osłabienia mięśni) i zaburzeń rytmu serca | lekarz pierwszego kontaktu |
CRP | dorośli: 5 mg/dlkobiety w ciąży: <10 mg/dl | – wskaźnik stanu zapalnego– wzrasta najczęściej w przebiegu infekcji bakteryjnej, po urazach, w trakcie przewlekłych chorób zapalnych (np. RZS), nieswoistych zapalnych chorób jelit oraz nowotworów. | lekarz pierwszego kontaktu |
TSH | widełki normy są dość duże (nawet od 0,2–4,5mμIU/l) i zależne od wieku, trymestru ciążywynik TSH powinien być interpretowany przez lekarza | – ocena pracy tarczycy– do diagnozowania niedoczynności i nadczynności tarczycy– ocena skuteczności leczenia niedoczynności i nadczynności tarczycy | endokrynolog |
FT4 | 9-22 pmol/l (0,8- 1,8 ng/dl) | – diagnoza chorób tarczycy i monitorowanie leczenia | endokrynolog |
transferyna | 2-4 g/l (lub 25-50 μmol/l) | – informuje o poziomie zmagazynowanego w organizmie żelaza – pomocna w diagnostyce niedoborów żelaza | lekarz pierwszego kontaktu |
witamina B12 | 148-740 pmol/l (200-1000 ng/l) | – do rozpoznania przyczyn niedokrwistości– diagnostyka zaburzeń neurologicznych– ocena skuteczności leczenia witaminą B12– wskaźnik zapasów tkankowych B12 | lekarz pierwszego kontaktu |
hemoglobina glikowana | cele ogólne: HbA1c ≤ 7% (≤53 mmol/mol)cele indywidualne: poniżej tabeli | – rozpoznanie zaburzeń metabolizmu glukozy– do oceny wyrównania glikemii u chorych na cukrzycę | diabetolog, endokrynolog |
witamina D metabolit 25(OH) | optymalny poziom: 30-50 ng/mL | – badanie pomaga w dobraniu odpowiedniej dawki witaminy D3 do codziennej suplementacji– odpowiedni poziom wit. D wpływa na mniejsze ryzyko chorób cywilizacyjnych i ich łagodniejszy przebieg, odporność, stan kości, mniejsze ryzyko depresji, lepszą koncentrację i ogólny dobrostan układu nerwowego. | lekarz pierwszego kontaktu |
Pakiety skierowane są zarówno do kobiet, jak i dla mężczyzn, a pakiet podstawowy również dla dzieci. Choroby nie wybierają i niezależnie od płci czy wieku warto robić badania profilaktyczne. Im wcześniej wykryte zaburzenie, tym lepiej! Masz większą szansę na poprawę stanu zdrowia i jakości życia. Czasem pojawienie jakichś odchyleń od normy nie boli, np. zbyt wysoki cholesterol czy podwyższone próby wątrobowe, a jednak długi okres bezobjawowy może przerodzić się w coś poważniejszego.
Przeczytaj także: Jak obniżyć poziom cholesterolu i utrzymać go w normie
Więcej ruchu, zdrowsze jedzenie, większa ilość różnorodnych warzyw i owoców (sezon na najpyszniejsze smaki niedługo się zacznie – korzystaj!), odpoczynek, regeneracja i badania profilaktyczne to najlepsze co możesz zrobić dla siebie w tę wiosnę.
Diagnostyka oferuje 3 wersje pakietów Zdrowie na plus w promocyjnej cenie. Koszt zsumowanych pojedynczych badań jest o wiele wyższy niż zakup tych badań w pakiecie
Pakiety można rozszerzać o inne badania, których potrzebujesz.
Akcja profilaktyczna trwa tylko do 31.05. i obowiązuje e-Sklepie Diagnostyki oraz bezpośrednio w placówkach.
Banach M, Burchardt P, Chlebus K, i wsp. Wytyczne PTL/KLRwP/PTK/ PTDL/PTD/PTNT diagnostyki i leczenia zaburzeń lipidowych w Polsce 2021. Nadciśnienie Tętnicze w Praktyce. 2021;7(3):113–22.
Araszkiewicz A, Bandurska-Stankiewicz E, Borys S, i wsp. 2022 Guidelines on the management of patients with diabetes. A position of Diabetes Poland
mp.pl
diag.pl
Na diecie nie trzeba rezygnować z przyjemności jedzenia. Smak to coś więcej niż tylko kalorie – to też satysfakcja z posiłku, uczucie sytości i mniejsze ryzyko podjadania. Dlatego warto zaprzyjaźnić…
PCOS to jedno z najczęstszych zaburzeń hormonalnych u kobiet, które może współwystępować z insulinoopornością, problemami z płodnością, trądzikiem czy trudnościami z utrzymaniem prawidłowej masy ciała. Wpływ diety na przebieg PCOS…
W dzisiejszych czasach cukier stał się jednym z największych wrogów naszej diety. W mediach społecznościowych czy w rozmowach ze znajomymi często słyszymy: cukier uzależnia jak kokaina, cukier zabija. Wytykamy go…
“Nie stresuj się tak” – ale by było pięknie, jakby ten tekst kiedykolwiek zadziałał na kogoś, kto jest w swoim szczytowym momencie stresu. Proces odzyskiwania wewnętrznej równowagi jest bardzo złożony…