Podstawowa Przemiana Materii określa ilość energii, jaką należy dostarczyć organizmowi wraz z pożywieniem, aby zapewnić prawidłowe działanie wszystkich układów i narządów wewnętrznych w warunkach zupełnego spokoju, zarówno fizycznego jak i psychicznego. Mówiąc inaczej, jest to takie niezbędne minimum (wyrażone w kilokaloriach), którego potrzebuje nasz organizm, aby przeżyć. I to w sytuacji gdy nie mamy ruchu, nie spożywamy żadnego pokarmu, mamy zapewnioną optymalną temperaturę i jesteśmy zrelaksowani.
Energia, uwalniana z podstawowej przemiany materii, zużywana jest na najbardziej podstawowe procesy życiowe, takie jak:
Wiek jest jednym z kluczowych czynników, które wpływają na zapotrzebowanie kaloryczne PPM. Wraz ze starzeniem, zmienia się tempo metabolizmu i funkcjonowanie układów wewnętrznych. W efekcie, zapotrzebowanie kaloryczne na podstawową przemianę materii zmienia się.
U dzieci i młodzieży, zapotrzebowanie kaloryczne PPM jest zazwyczaj wyższe ze względu na szybki wzrost i rozwój organizmu. Jednak wraz z osiąganiem dorosłości, tempo przemiany materii stopniowo spada. Oznacza to, że osoby starsze mają z reguły niższe zapotrzebowanie kaloryczne niż dzieci i młodzież.
Spowolnienie metabolizmu jest jednym z charakterystycznych aspektów starzenia się organizmu. Dochodzi do utraty masy mięśniowej, która jest bardziej kaloryczna niż tkanka tłuszczowa. Oznacza to, że im starsza jest osoba, tym niższe jest jej zapotrzebowanie kaloryczne. Dodatkowo, wraz z wiekiem, aktywność fizyczna często zmniejsza się, co również przekłada się na zapotrzebowanie kaloryczne. Mniej intensywny tryb życia prowadzi do mniejszego zużycia energii w codziennych czynnościach.
Ważne jest, aby uwzględnić te zmiany w zapotrzebowaniu kalorycznym w odpowiednim planowaniu diety i stylu życia. Osoby starsze mogą potrzebować mniej kalorii niż wcześniej, aby utrzymać stabilną wagę i zdrowie. Z tego powodu należy dostosować spożycie kalorii do aktualnych potrzeb organizmu.
Aby wyliczyć wartość swojej Podstawowej Przemiany Materii możesz skorzystać z naszego gotowego kalkulatora dietetycznego. Musisz jednak wiedzieć, że kalkulator PPM daje wyłącznie szacunkowy wynik – nie uwzględnia on bowiem wielu zmiennych, na przykład składu ciała danej osoby. W przypadku występowania nadmiernej ilości tkanki tłuszczowej (otyłość), realna PPM może być niższa, niż deklarowana przez kalkulator PPM.
Podstawowa przemiana materii zależy od różnych czynników, w tym także od poprzednich prób odchudzania. Restrykcyjne, niskokaloryczne diety w przeszłości mogły doprowadzić do adaptacji metabolicznych i obniżenia wartości PPM.
Istnieje wiele wzorów do określenia PPM i w zależności, z którego z nich skorzystasz – mogą wyjść inne wartości (nawet po wpisaniu tych samych danych). My w swojej praktyce bazujemy na wzorze Mifflina.
Kalkulator PPM pokazuje nam ile nasze ciało potrzebuje jedzenia na podtrzymanie podstawowych funkcji życiowych. Schodzenie poniżej tej granicy nie jest z reguły wskazane u osób z prawidłową masą ciała/nadwagą, ale miewa zastosowanie u osób z otyłością. Zbyt duże restrykcje kaloryczne mogą również prowadzić do powrotu kilogramów z nawiązką już po zakończeniu procesu odchudzania (efekt jojo). Kalkulator PPM może być zatem pomocnym narzędziem podczas planowania diety redukcyjnej i ustalania głębokości deficytu kalorycznego pod ten cel.
PPM nie należy jednak mylić z CPM – Całkowitą Przemianą Materii, tj. wskaźnikiem, który stara się oszacować ilość potrzebnej energii, ale dodatkowo z uwzględnieniem kalorii potrzebnych na ruch w ciągu dnia – chodzenie, treningi czy aktywność spontaniczną.